Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
komunistyczny
partii-państwa,
system
jednopartyjny
i
socjalistycznysystemgospodarczy.Wśródpaństwtransformacji
azjatyckiejskalaredystrybucjibudżetubyłaraczejniska,podczas
gdywśródkrajóweuropejskiejtransformacji–raczejwysoka.W
strukturzespołeczno-gospodarczej
rolnictwa
występował
(kraje
wysoki
azjatyckiej
udział
łatwego
do
sprywatyzowania
transformacji)iwysokiudziałsocjalistycznegoprzemysłu(kraje
europejskiejtransformacji).Procesprzemiandotyczyłwprzypadku
państwazjatyckiejtransformacjiwyłączniesystemugospodarczego,
podczasgdywkrajacheuropejskiejtransformacji–zarówno
systemugospodarczego,jakipolitycznego.Wmodeluazjatyckim
szybkoliberalizowanogospodarkęirozszerzanoudziałsektora
prywatnego,wmodelueuropejskimnatomiastszybkotworzono
demokrację,podczasgdytemporeformgospodarczychbyło
zróżnicowane.Zatemsekwencjaprzemianbyłanastępująca:
najpierwmasowademokracja,potemkapitalizm(modeleuropejski),
najpierwkapitalizm,apotemzobaczymy(modelazjatycki)
(Balcerowicz1997:170–171).
RóżnicewreformachgospodarczychpomiędzyChinami,a
krajamiEuropyŚrodkowo-Wschodniejsąwyraźne.Wynikająonez
następującychprzyczyn:odmiennychwarunkówpoczątkowychi
różnychwyborówdokonywanychpodczaswdrażaniareform.Mimo,
żepoczątkowoinstytucjepolitycznebyłyprawietożsamewobu
regionach,różnicewpoziomierozwojubyłyznaczne.Chiny
pozostająkrajemrozwijającymsię,choćwwynikutransformacji
systemowejnienależąjużdopaństwnajbiedniejszych,natomiast
państwaEuropyŚrodkowo-WschodniejiZSRRwmomencie
rozpoczęciaprzemianznajdowałysięnadużowyższympoziomie
rozwoju,aichmieszkańcyżyliwznacznielepszychwarunkachniż
Chińczycy.Częstodlategopodkreślanyjestfakt,żeChinyzjednej
stronysąpaństwemposocjalistycznejtransformacjisystemowej,az
drugiejkrajem„wydostającymsię”zokowówtrzeciegoświata.
Odmiennośćwarunkówpoczątkowychmusiałamiećtakżewpływ
nakolejnośćwdrażanychreform,ichnasilenieiważnośćdla
powodzeniatransformacji.Różniceniedotyczyłybowiemjedynie
poziomurozwojucałegokrajubądźgrupypaństw,aletakże
poszczególnychsektorówgospodarki,jakiichznaczeniadla
funkcjonowaniacałegosystemu.
