Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rany
●
zatrute(vulnusvenenatum)-zanieczysz-
czonejadamigadówiowadówlubsubstan-
cjamichemicznymi;
●
postrzałowe(vulnussclopetarium)-mają
otwórwlotowyoraz(niezawsze)większyod
niegowylotowy;obrażenianadrodzepoci-
skuprzezciałobywająbardzorozległeitrud-
nedoprzewidzenianapodstawiezewnętrz-
nychoględzin.
2.1.5.Wstępnezaopatrzenierany
Wramachwstępnegozaopatrzenianależyzabez-
pieczyćranęprzedzabrudzeniemiwniknięciem
drobnoustrojów.Krwawienieopanowujesięprzez
założenieopatrunkuuciskowego(gazaprzymoco-
wanabandażemelastycznym,plastremlubuciś-
niętaręką)dokładniewmiejscuwypływukrwi-
niedopuszczalnejestzakładanieopasekpowyżej
lubponiżejtegomiejsca.Unieruchomieniezłama-
nychkończynzapobiegadalszymuszkodzeniom,
doktórychmogłobydojśćprzyporuszaniu.Draż-
niąceśrodkichemicznenależyusunąć,trzebaza-
chowaćszczególnąostrożnośćwprzypadkustę-
żonychkwasówizasad,którychrozpuszczaniu
możetowarzyszyćwydzieleniedużejilościciepła,
ranęwypłukaćwodą.Woparzeniachistotnejest
zdjęcietlącejsięlubnasączonejgorącymisubstan-
cjamiodzieży,wczesnechłodzeniewodą.Poza
wyżejwymienionymiprzypadkamipierwszapo-
mocpowinnasięograniczyćdoosłonięciaranyja-
łowągazą.Nienależyusuwaćciałobcych,zwłasz-
czadużych,ponieważmożetonasilićkrwawienie.
2.1.6.Ostatecznezaopatrzenie
chirurgicznerany
Każdaranaprzedzaopatrzeniemchirurgicznym
powinnabyćwypłukanasoląfizjologicznąlub
roztworemantyseptyku(oktenidyna,roztwory
koloidalnejodu,chloroheksydynaitd.).Wodautle-
nionaniejestzalecanazewzględunaznaczną
cytotoksyczność,aleskutecznieoczyszczabrud-
neranydziękiobfitemuwydzielaniutlenu.Skó-
ręwokółranyrównieżnależyprzemyćizdezyn-
fekować,uważając,abyśrodeknabaziealkoholu
nieprzedostałsiędownętrzarany.Wydajesię,
żenajważniejszejestmechaniczneoczyszczenie
-wprzypadkuskażonychranzalecasięużycie
dużychobjętościsolifizjologicznej,płukanie
podciśnieniem.
Zranzabrudzonychnależyusunąćwszystkie
ciałaobce,dopuszczasięnawetszorowanieja-
łowąszczotką.Czysteranycięteitłuczonemoż-
nazamknąćpierwotnieszwemchirurgicznym,
zszywkami,plastramilubklejemtkankowym.Nie-
równe,zmiażdżonebrzegiorazmartwetkankina-
leżywyciąć-potakimopracowaniumożliwejest
pierwotnezamknięciedo6godzinodwystąpie-
niaurazu(wprzypadkuokolicodobrymukrwie-
niu,np.głowyirąk,czastenmożnawydłużyćna-
wetdo24godzin).Innerany:kłute,miażdżone,
postrzałowe,masywniezanieczyszczoneipowo-
dującedużyubytekskóryoraznieopracowanechi-
rurgiczniewprzepisowymczasieniepowinnybyć
zamykanepierwotnie.Wtakiejranieumieszczasię
wilgotnyopatrunekzsoląfizjologicznąlubanty-
septykiem,wymieniającgoconajmniejrazdzien-
nie.Możnazałożyćszewodroczony,pozostawić
niedociągniętekońceniciizawiązaćjepokilku
dniachpodwarunkiembrakuobjawówzakażenia.
Możliwejestrównieżpozostawienieranyotwartej
przezdłuższyczas.Pocałkowitymwyziarninowa-
niuzamykasięjąszwemwtórnymlubzużyciem
przeszczepuskóry.
2.1.7.Opatrunki
Opatrunkaminazywamywszelkiesposobyze-
wnętrznegozaopatrzeniaran.Mogąonepełnić
jedyniefunkcjęosłonową,mogąrównieżmieć
działanielecznicze.Opatrunekchroniranęprzed
czynnikamifizycznymi(uszkodzeniemechaniczne,
termiczne),chemicznymiiinfekcyjnymi,awranie
urazowejhamujekrwawienie.Wprzypadkuran
powikłanychstosujesięopatrunkilecznicze,ma-
jącezazadaniewchłanianiewydzieliny,zwalcza-
niezakażenia,ułatwienienaskórkowania,anawet
czasowezamknięcieubytkutkanek(np.Integra-
kombinacjawłókienkolagenowychisilikonu,peł-
niącafunkcjeskórydoczasupołożeniaprzeszcze-
pówwrozległychoparzeniach).Doopatrunków
należyrównieżzaliczyćmateriałyiurządzenia
13
