Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2Ranyizakażeniawchirurgii
Zgorzelgazowa(gangraenaemphysema-
tosa,gasgangrene)jestgwałtowniepostępują-
cymmartwiczymzakażeniemmięśni,wywołanym
przezbeztlenowelaseczkizrodzajuClostridium
(C.perfringens,C.welchii,C.novyi,C.septicum).Bak-
teriete,wchodzącewskładfizjologicznejfloryje-
litowej,mogąwsprzyjającychwarunkachspo-
wodowaćzakażenieobardzociężkim,często
śmiertelnymprzebiegu.Główneczynnikiryzyka
zgorzeligazowejto:
●
rozległyuraztkanek(zmiażdżenie,rany
drążące);
●
dużegostopnianiedokrwieniespowodowa-
nenp.uciskiemlubzakrzepicąnaczyń(warun-
kibeztlenowe);
●
masywneskażenie(brudnaranapourazowa,
martwicajelita);
●
niecałkowitelubzbytpóźneoczyszczeniechi-
rurgicznerany;
●
upośledzenieodporności(immunosupresja,
steroidoterapia).
Głównymobjawemjestnasilającysięból,któ-
rybywaniewspółmiernydomiejscowychobja-
wówzakażenia,częstowymagapodawanialeków
narkotycznych.Szybkorozwijasięobrazwstrząsu
septycznego-przyspieszone,słabowypełnione
tętno,blada,spoconaskóra,osłabienie.Mogąwy-
stępowaćzaburzeniaświadomości(zamroczenie,
majaczenie,splątanie).Gorączkaipodwyższona
leukocytozaniesąstałymiobjawami.Okolicarany
jestzwyklebolesna,gazwytwarzanyprzezbakte-
riepowodujetrzeszczenieprzyucisku(późnyob-
jawzgorzeligazowej),obrzękizaczerwienienienie
zawszewystępują.Dośćtypowajestposokowa-
tacuchnącawydzielinazrany.Badaniadodatko-
wemogąwykazywaćpodwyższonąleukocytozę,
spadekhematokrytu,wysokiestężenieCRPipro-
kalcytoniny,hiperbilirubinemię(wskutekhemoli-
zy),wklasycznymbadaniuradiologicznym(RTG)
lubtomografiikomputerowej(TK)-gazwtkan-
kachmiękkich,wpreparaciebezpośrednim-duże
laseczkiGram-dodatnie.
Leczeniepoleganarozległymwycięciumar-
twychtkanek(nekrektomii),podawaniudużych
dawekantybiotykówoszerokimzakresiedziała-
nia,obejmującymbeztlenowce.Tlenpodzwięk-
szonymciśnieniemwkomorzehiperbarycznejto
metodazwyboru,dostępnawcorazwiększejlicz-
bieszpitali.Koniecznejestintensywnemonitoro-
waniechorego,wyrównaniezaburzeńmetabo-
licznychiwodno-elektrolitowych.
Wprzypadkupodejrzeniazgorzeligazowejna-
leżyjaknajszybciejrozpocząćleczenie-opóźnie-
niemożedoprowadzićdośmiercichorego.
Martwiczezapaleniepowięzi(fasciitis
necroticans,necrotizingfasciitis)szerzysię
pierwotniewobrębieprzestrzenipowięziowych,
wdalszymetapiemożeprzechodzićnaskórę
imięśnie.Zwyklejestwywołaneprzezmieszaną
florębakteryjną.Szczególnąpostaciąmartwiczego
zapaleniapowięzijestzgorzelFourniera,czy-
lizakażenieokolicykrocza,narządówpłciowych
ipodbrzusza;możebyćpowikłaniemcięciacesar-
skiegolubchorobynowotworowej.Podobniejak
wprzypadkuzgorzeligazowejgłównymobjawem
jestból,szybkonarastająobjawytoksemii.Skóra
nadzakażonąokolicąmożebyćniezmieniona,czę-
stostwierdzasięwyciekposokowatejtreścizrany.
Badaniaobrazowe(TK)mogąwykazywaćobec-
nośćgazuwtkankachmiękkich.Leczenie,podob-
niejakwzgorzeligazowej,poleganajaknajwcześ-
niejszejnekrektomiiiantybiotykoterapii;często
koniecznajestterapiahiperbaryczna.
Ropień(abscessus)iropniak(empyema).
Ropniemnazywamyograniczonyzbiornikropy
wtkankach.Jestonzwyklezejściemmiejscowe-
gozakażenia,np.ropniemiędzypętlowe,pod-
przeponoweczypodwątrobowewprzebiegu
zapaleniaotrzewnej,ropieńpowłokjakopowi-
kłaniezakażeniarany.Wtórne(przerzutowe)rop-
niesąskutkiemzakażeniakrwiopochodnego,np.
ropniewątroby,mózguwsepsie.Ropniakjest
zbiornikiemropywjamachciałalubwświet-
lenarządówjamistych,np.ropniakpęcherzy-
każółciowego(empyemavesicaefelleae),ropniak
opłucnej(pyothorax),ropniakjajowodu(pyosal-
pinx).Leczeniezachowawczejestnieskuteczne
zewzględunasłabąpenetracjęantybiotykówdo
zbiornikówropy,należyjezawszeopróżnićprzez
nacięcielubnakłuciezpozostawieniemdrenu/
sączka.Głębokopołożoneropnie,np.wątroby,
trzustki,możnaleczyćprzezskórnymnakłuciem
idrenażempodkontroląUSG/TK,copozwala
nauniknięcierozległegozabieguoperacyjnego
obciążonegodużymryzykiempowikłań.
16
