Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
24
Zagadnieniaogólne
czyliróżnicyciśnieńmiędzykolejnymiskurczami
serca,itymsamymumożliwiazamianęprzerywane-
gowyrzutukrwiprzezsercenaciągłypulsacyjny
przepływwtętnicach.Podobnezjawiskowykorzystu-
jesięwpompachstrażackichiodnichzapożyczono
nazwęnpowietrznia”.
warunki,jeślinatomiastnarządjestperfundowany
przepływemciągłymniepulsacyjnym,dochodzido
wzrostuoporuizanikuperfuzji.Zjawiskotoniejest
wpełniwyjaśnione[7].Efektywnośćpowietrzniza-
leżyodelastycznościścianaortyiodoporunaczy-
niowegodlakrwi.Wydolnośćtegoukładujesttym
większa,imbardziejsprężystesątętnice,aopórma
odpowiedniąwielkość.Jeżeliopórjestzbytniski,to
Przepływpulsacyjnyzapewniatkankomoptymalne
ciśnienienapędoweobniżasięzbytgwałtownie,co
wpływanazmniejszenieprzepływu.
Ciśnienietętniczekrwizależyoddwóchczynni-
kówgłównych,amianowiciepojemnościminutowej
sercaicałkowitegooporuobwodowego.Wzrostpo-
jemnościminutowejpowodujegłówniewzrostciś-
nieniaskurczowego,natomiastwzrostoporuwpływa
przedewszystkimnawzrostciśnieniarozkurczowe-
Ryci2i5iKrzyweobwodowegoprzepływuiciśnienia
w:a-naczyniachwysokooporowych;b-naczyniachnisko-
go.Wrazzwiekiemwwynikustopniowejutraty
oporowych.Według:SumnerDiSi,StrandnessDiBijr[31].
sprężystościtętniciwzrostuoporuobwodowego
zkażdymrokiemciśnienieskurczowepodnosisię
ookołolmmHg,arozkurczoweookoło0,5mmHg,
takżewwiekunp.70latosiągawartość
150–160/90mmHg.Utratasprężystościtętnicpowo-
duje,żeprzytakiejsamejpojemnościminutowej
wzrostciśnieniajestwyższyuosóbstarszych.
Ciśnienietętniczewahasięmiędzyciśnieniem
skurczowymarozkurczowym.Różnicatychdwóch
wartościtoamplitudaciśnienia,czyliciśnieniefali
tętna,zwanerównieżciśnieniempulsowym0Ciśnie-
nieśrednietośredniawartośćciśnieniapodczastrwa-
niacałegocyklupracyserca.Niejesttośredniaaryt-
metycznamiędzyciśnieniemskurczowymarozkur-
czowym,ponieważskurczsercatrwakrócejniż
rozkurcz.Abyobliczyćprzybliżonąwartośćciśnienia
średniego,należydociśnieniarozkurczowegododać
1/
3wartościamplitudy.Narycinie2.6przedstawiono
wartościciśnieniaśredniegonaróżnychpoziomach
krwiobiegu.Ciśnienieśredniejestśredniągeome-
tryczną,którąmożnadokładnieobliczyćprzezcałko-
waniepolapowierzchniutworzonejprzezkrzywą
ciśnienia.Docelówpraktycznychważnajestznajo-
mość
zmian
ciśnienia
pulsowego
(amplitudy)
iciśnieniaśredniego,jakiedokonująsięwzdłużna-
czyńodaortydotętnicobwodu.Wmiaręprzesuwa-
niasiękuobwodowiciśnienieskurczoweosiągaco-
razwyższąwartość,ciśnienierozkurczoweniższą,
azatemrośnieamplituda.Proporcjatychzmianjest
taka,żewdużychtętnicachimałychtętnicachobni-
żeniuulegarównieżciśnienieśrednie(ryc.2.7).Ra-
dykalneobniżenieciśnieniaskurczowegoirozkur-
czowegodokonujesięwczasieprzepływukrwiprzez
tętniczki.
wstrumieniukrwiodaortydoobwodu,najwyraźniej
naobwodzie(patrzryc.2.7).Wpływoporunaprze-
pływmożnanajprościejzademonstrować,przykłada-
jącsondęDoppleradotętnicypromieniowejnawyso-
kościnadgarstka,anastępnieporównaćprzepływ,gdy
rękajestotwartaizamknięta.Prawidłowyopórtętni-
czekpowoduje,żedonaczyńwłosowatychdocierafa-
laciśnieniowaprawiezupełniepozbawionarytmicz-
nychwahań.Niekiedymożnaobserwowaćtzw.tętno
włośniczkowe,któremożepowstać,jeślitętniczkisą
nadmiernierozszerzone,acosięztymwiąże–opór
obwodowyzbytnioobniżony.
Zasadapowietrzni,czylizjawiskozbiornikaela-
stycznego,poleganaretrakcjiściantętnicwczasie
rozkurczuserca.Tłoczeniepłynuzapomocącyklicz-
niepracującejpompydosztywnychrurpowoduje
przepływwówczas,gdyistniejeróżnicaciśnieńna
początkuinakońcutegoprzewodu.Wczasiekiedy
pompawkolejnymcyklunietłoczy,ciśnienienapę-
doweosiągawartośćzerowąiruchcieczyustaje.Ina-
czejdziejesięwukładziekrążenia,sercetłoczybo-
wiemkrewdoelastycznychtętnic,któredziękisprę-
żystości
rozszerzają
się.
Tętnice
działają
jak
sprężystyzbiornik(powietrznia),gdyżrozszerzone
gromadząznacznąilośćkrwiwokresieizotonicznego
skurczuserca,anastępniewwynikuretrakcjiprze-
mieszczająjąnaobwódwokresierozkurczuserca.
Wokresiewyrzutuzwiększenieobjętościkrwiwpo-
wietrzniprzeważanadodpływemkrwi.Mechanizm
tenwarunkujeutrzymanieciśnienianapędowego,
