Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
Fizjologiakrążeniawnaczyniachobwodowych
d–gęstośćcieczy,
η–lepkośćcieczy.
27
Wirypowstają,gdyliczbaReynoldsaprzekroczy
tysiąc.LiczbęReynoldsamożnawuproszczeniu
przedstawićjakozależnośćmiędzysiłamibezwład-
ności(inercji)asiłamilepkości.Jeślilepkość–rozu-
mianajakospoiwowarstewek–jestzmniejszona,to
powstająwarunkisprzyjającezawirowaniomkrwi.
SiłylepkościtłumiąmiejscowewirydoliczbyRey-
noldsa2000,natomiastpowyżejtejwartościnie-
uchronniepowstajeprzepływburzliwy[10].Wwa-
runkachprawidłowychprzepływburzliwymożepo-
wstaćwaorciewstępującejwchwiliwyrzutukrwi
zsercaitrwabardzokrótko.
Wwarunkachzdrowia,wszczególnychsytuacjach,
np.dużegowysiłkufizycznego,wnastępstwiezna-
czącozwiększonejprędkościkrwiwpewnychodcin-
kachmogąpowstaćmiejscowezawirowaniaprzepły-
wu,czylitzw.przepływzakłócony(disturbed),któ-
regoliczbaReynoldsawahasięod1000do2000.
Przepływburzliwyiurazpowodowanysiłamiścina-
jącymipowodująwielokierunkowe,niekorzystne
zmianyzarównocząsteczekkrwi,jakiścianynaczy-
nia[11–13].UrazReynoldsasprzyjazwiększonej
agregacji,aktywacjipłytekkrwi,uwalnianiusubstan-
cjitrombogennychiosadzaniupłyteknaścianiena-
czynia.Krwinkiczerwonewopisanychwarunkach
mogązmienićkształt,aprzedewszystkimupośledze-
niuulegaichodkształcalność,coutrudniaprzepływ
przeznaczyniawłosowate.Staławibracja,według
niektórychautorów,możemiećwpływnaosłabienie
ścianynaczyniaisprzyjaćposzerzaniutętnicypoza
odcinkiemzwężonym(poststenoticdilatation).Zdru-
giejstrony,wtymodcinku–zgodniezprawemBer-
nouillego–mamiejscegwałtownazmianaszybkiego
strumieniakrwiwodcinkuzwężonymnastrumień
wolnopłynący,owysokim,rozpierającymciśnieniu
bocznym.Jesttomiejscowenadciśnieniesprzyjające
rozszerzaniutętnicy.Istniejąpoglądy,któreprzeko-
nującowiążąpostępmiażdżycyzmiejscowymnad-
ciśnieniem.Wibracjeścianytętnicymogąniekiedy
przenosićsięnaotaczającetkankiimożnajewów-
czaswybadaćjakotzw.kocimruk.
Siłyścinająceprzyścianienaczyniazmieniająsię
wrazzezmianąparabolicznegoprofiluprędkości
strumieniawarstwowegonaspłaszczony,charaktery-
stycznydlaprzepływuburzliwego(patrzryc.2.9b)l
Wtychwarunkachmalejepromieńodległościcząstek
krwimiędzyścianąnaczyniaawarstwąszybkopły-
nącegostrumieniakrwi(ryc.2.9–odległościl).
Większaprędkośćliniowamazwiązekzewzrostem
siłścinającychbliżejścianytętnicy.Zjawiskotoma
znaczeniewszędzietam,gdzietętnicebiegnąłukiem,
dzieląsięlubmająodgałęzienia[14,15].Sątoszcze-
gólneodcinkinaczyń,wktórychzmianymiażdżyco-
werozwijająsięczęściej.Należądonich:opuszka
tętnicyszyjnejwewnętrznej,odejścienaczyńkrezko-
wych,podziałaortynatętnicebiodrowe[16].
Wopuszcetętnicyszyjnejwewnętrznejsiłyścinające
sąznacznewmiejscupodziałuinaprzeciwległej
ścianie,gdziestrumieńmożebyćodwróconyprzez
znacznączęśćewolucjiserca(ryc.2.10a,b)lStru-
mieńkrwimożebyćnawetwtymmiejscukrótkoza-
trzymany(stagnacja)ijesttokolejnymechanizm,
kiedysiłyścinające–choćwdanymmomenciemałe
–sprzyjająpostępowimiażdżycy,ponieważwydłużo-
nyjestczaskontaktusubstancjiaterogennychześcia-
nąnaczynia[17].Zaleganiekrwiwpływanazmianę
transportuaterogennychciał,sprzyjazaleganiupłytek
krwiiichprzyleganiuorazprzyleganiumakrofagów
dościanynaczynia.Podobnezjawiskazachodząwja-
mietętniakaiwmiejscachodejściatętnicnerkowych
(ryc.2.10c,d)lPonadtowtętniakunależywyróżnić
odcinekstrumieniaoddzielonego(separated)wmiej-
scu,gdziegłównystrumieńkrwiniemastycznościze
ścianąnaczynia,odktórejjestoddzielonystrumie-
niemodwróconym.
Obecnieznanesąnastępująceanatomiczneuwa-
runkowania,którewpływająnazmniejszeniezabu-
rzeńprzepływukrwi:
zostrykątodejściabocznic,
zstosunekpowierzchniprzekrojuodnógdopo-
wierzchnipniamniejszyniż1,
Ryci2i10iSchematprzepływuodwróconego(a)izmianpro-
filówprędkości(b)wopuszcetętnicyszyjnej,strumieniaod-
wróconegoioddzielonegowtętniaku(c)ipólstagnacjiwpo-
bliżuodejściatętnicnerkowych(d).
