Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
istotnąrolęodgrywająadiuwantyszczepionkowe.Sąnimisubstancjeuważaneza
nośnikowedlaantygenuszczepionkowego,mającezdolnośćpowolnegouwalniania
tegoantygenuzmiejscawstrzyknięciaiwywoływaniamiejscowegoodczynuzapal-
negoosłabymnasileniu.Najczęściejstosowanymiadiuwantamiwewspółczesnych
szczepionkachsąsoleglinu:wodorotlenekifosforan.Badanianaukowenadnowymi
adiuwantamikoncentrująsięnaopracowaniutakichsubstancji,którewzbudzałyby
możliwiesprawnąodpowiedźodpornościowąnakierowanąwybiórczo,jakwcześniej
wspomniano,nawzmożenieodpowiedzitypuTh1iTh2,zależnieodprzeważającego
sposobueliminacjidrobnoustrojuzorganizmu.
Epidemiologiachoróbzakaźnych,którastanowiłapodstawępowstanianowej
dyscyplinynaukbiomedycznychzajmującejsięszczepionkamiiszczepieniami–
wakcynologii–zawierawieleinnychdefinicjiipojęć.Jednoznichwskazuje,że
„szczepienieochronnemanaceluuodpornienieosóbwrażliwychnazakażenieiogra-
niczeniewtensposóbmożliwościszerzeniasięchorobyzakaźnej”.Celepidemiolo-
gicznyszczepieńochronnychjestwięcmożliwydoosiągnięciapoprzezuzyskanie
odpornościindywidualnejosóbszczepionych.Wepidemiologiichoróbzakaźnych
istnieje–opróczindywidualnej–jeszczeinnepojęcieodporności,któramożebyć
związanazeszczepieniami.Jestnimodpornośćzbiorowiskowa(gromadna,ang.herd
immunity).Powstajeonapozaszczepieniuwysokiegoodsetka(>80%,aletenodsetek
jestrównieżzależnyodzakaźnościdrobnoustroju,ponieważwodniesieniudoodry
wynosi>95%)iuzyskaniuodpornościindywidualnejosóbnadanymterenieprzeciw
chorobom,wktórychrezerwuaremzarazkajestczłowiek.Odpornośćzbiorowiskowa
polegawięcnazmniejszeniuliczbyźródełzakażenia,copowodujezahamowanie
krążeniazarazkaiwzwiązkuztymochronęnawetosóbnieobjętychszczepieniem.
Wodniesieniudotychchorób,wktórychrezerwuaremniejestczłowiek,działawy-
łączniemechanizmodpornościindywidualnej.
Wobecnejdobiecelemprogramówszczepieńochronnychjestnietylkozapo-
bieganie,leczteżeliminacja,anastępnieeradykacjachorobyzakaźnej.Eliminacja
chorobyzakaźnejokreślatakąsytuacjęepidemiologiczną,gdystwierdzasięjedynie
sporadycznezachorowania.Eradykacjachoroby,czylijejwykorzenienie,polegana
całkowitejlikwidacjizachorowańiniewykrywalnościzarazkawmaterialeodludzi
iześrodowiska.
Wchwiliobecnejmożnazapobiegaćszczepieniamicorazwiększejliczbiechorób
zakaźnych,wywoływanychzarównoprzezbakterie,jakiprzezwirusy.Wróżnych
fazachbadańklinicznych,oceniającychbezpieczeństwo,immunogennośćiskutecz-
ność,znajdująsiękolejneszczepionki,którebędąniebawemdostępne.Leczwciążjest
brakodpowiedzinapytanie,czyeradykacjachoróbzakaźnychzapomocąszczepień
ochronnychjestmożliwa.Dotychczasnacałymświecienastąpiłaeradykacjaospy
prawdziwej.Wchwiliobecnejwniektórychczęściachświata:wobuAmerykach,
wEuropieiwRegioniePacyfiku,nastąpiłarównieżeradykacjapoliomyelitiswy-
wołanegoszczepamidzikimi.WPolscenastąpiłaeliminacjatężcanoworodków,
błonicyijestszansanaeliminacjęodry.
28
