Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
drogaodgrywaokreślonąrolęwewczesnymokresiegorączki,natomiastniewpływa
napóźniejszyjejprzebieg.
Mechanizmgorączkotwórczegodziałania(wwielkimuproszczeniu)polegana
stymulacjikomórekukładusiateczkowo-śródbłonkowego(monocytów,makrofagów,
limfocytówitp.)douwalnianiapirogenówendogennych,przedewszystkimIL-1iIL-6
orazTNF.Wzajemneoddziaływanietychcytokinjestbardzozłożone.Każdaznich
możezwiększaćlubhamowaćwłasnąekspresję,atakżepozostałych.Cytokinymają
swojereceptorywokolicyprzedwzrokowejprzedniejczęścipodwzgórza.Wwyniku
przyłączeniaichdoreceptoradochodzidoaktywacjifosfolipazyA
2,którauwalnia
zbłonykomórkowejkwasarachidonowy,będącysubstratemdlacyklooksygenazy,
zwiększaekspresjęcyklooksygenazyitymsamymwytwarzaniezwiększonejilości
prostaglandynE
2.Tenlipidowymediatorprzenikaprzezbarierękrew–mózgizmniej-
szaczęstośćwyładowańwciepłowrażliwychneuronachokolicyprzedwzgórzowej.
Prowadzitodoaktywacjimechanizmówzmniejszaniautratyizwiększaniawytwa-
rzaniaciepła.Niektórecytokinybezpośredniozwiększająekspresjęcyklooksygenazy
ipowodujązwiększonewytwarzanieprostaglandynyE
2.Zwiększonewytwarzanie
prostaglandynwywołujewpodwzgórzuzaburzeniastosunkustężeniaCa2+iNa+
nakorzyśćNa+,comożetakżewywieraćokreślonywpływnapoziomnastawczy
ośrodkatermoregulacji.Niemożnateżcałkowiciewykluczyć,żeniektórepirogeny
egzogennewokreślonychwarunkachmogąbezpośredniooddziaływaćnaośrodek
termoregulacji.Reakcjeprostaglandynhamowanesąprzezkwasacetylosalicylowy,
indometacynęiinneśrodkiprzeciwgorączkowe.
Gorączkajestzawszewyrazemdodatniegobilansucieplnegoiwynikaznadmiaru
wytworzonegociepłalubzmniejszonejjegoutraty,alboteżzobutychprocesówłącz-
nie.Pozaośrodkiemtermoregulacjiistotnąrolęwtejregulacjiodgrywatakżeukład
nerwowy.Układwspółczulny(adrenergiczny)wzmagatermogenezęiuruchamia
mechanizmyzmniejszająceutratęciepła,aprzywspółczulny(cholinergiczny)hamuje
procesytermogenetyczneipobudzamechanizmyutratyciepła.
Gorączkahamujewzrastanieniektórychdrobnoustrojów,np.Streptococcuspneu-
moniae,indukujebiosyntezęinterferonówipowstaniewleukocytachtzw.endogen-
nychmediatorów(LEM),nasilagranulopoezęwszpiku,biosyntezębiałkawwątrobie
(wtymbiałkaostrejfazy),wzmagafagocytozę,odpornośćhumoralnąikomórkową,
aktywujeośprzysadkowo-nadnerczowąitp.Wgorączcezatemmożnadopatrywaćsię
celowegomechanizmuobronnego,chociażniewszyscypoglądtenpodzielają.
Wzrosttemperaturyciałao10Czwiększapodstawowąprzemianęmateriiikatabo-
lizmbiałekmniejwięcejo20%,zużycietlenuo15%,nasilaparowanieniewidzialne
o500ml/24h,przyspieszaczynnośćsercao8–12skurczów/minutę,zwiększapo-
wstawanieCO
2,wzmagaprocesylipolityczne,upośledzafunkcjebiałkotwórczeiod-
truwającehepatocytówitp.,wywołujezatemwieleniepożądanychprocesów.Wzrost
temperaturyciałaoponad20C,tj.powyżej38,50C,jeżeliutrzymujesiędłużej,może
doprowadzićdozaburzeńaktywnościprocesówenzymatycznych,aniekiedynawet
donieodwracalnychzmianstrukturalnychworganellachkomórkowych,zwłaszcza
wkomórkachośrodkowegoukładunerwowego,idlategoteżtakpodwyższonątem-
36
