Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Artykuły²Uczyćsiędo/wstarości²BdukacyjnBwyzwania
ściwościcharakteru,korzystaćzbogategodoświadczenia,poświęcićsię
bezprzeszkódstudiom,uwolnićodniepokojużycia,smakowaćdrobne
przyjemnościwiekupodeszłego,awkońcuprzezbramęśmierciwkroczyć
dokrólestwapodziwianychwielkichprzodkówiutraconychbliskich.Oto
antycznapochwałastarości,sztukamężnegozmaganiazlosem.Wtej
heroicznej,pozytywnejiracjonalnejkonstrukcjidekretującejfantasma-
gorycznośćnaszychobawbrzmijednakjakaśfałszywanuta,coś,conie
pozwalanamjejprzyjąćbezzastrzeżeń,coś,coprzeczypowszechnemu
doświadczeniu.WysiłkiCyceronawyglądająnapróbęzaklinaniarzeczy-
wistości.Naiwnalekturadialoguzapoznawałaby1dającąsiędostrzec
międzywierszami1mocoporuwobecstrasznejrzeczywistości,której
oswoićniesposób,alektórejuniknąćteżniemożna.Przesłanierzym-
skiegofilozofajestimponująceikrzepiące,alewzetknięciuzdoświad-
czeniemprzypominadomekzkart.
WpięknymiprzenikliwiesmutnymesejuostarościRyszardPrzybylski
przypomniał,żeenergiasędziwegoczłowiekatoniemalzawszestarannie
odgrywanarola,interwałmiędzynaturalnymistanamizmęczeniaiznie-
chęcenia.Braksił,depresyjnystanwyczerpaniabywagłęboki.nTenprzejaw
zupełnejkapitulacjiwobeclosujestzatrutymowocemwielkiegoznużenia,
którewkońcudopadaStaregoCzłowieka,zmaltretowanegoibezbronnego
jakówowocjarzębiny,codotrwałdozimytylkopoto,abygorozdziobały
gile”(Przybylski,1998,s.43144).Niemożnapowstrzymaćstrachu
racjonalnymiformułami,awstarości,gdyrozluźnieniuulegaspołecz-
namarszruta,trudniejzagłuszyćlękzgiełkiemcodziennejkrzątaniny.
Człowiekboisięwłasnejbezużyteczności,niesamodzielności,byciadla
drugichciężarem,czyliostatecznieodtrąceniaisamotności.Modlitwa
starcówZbigniewaHerbertaujmujeznakomicietenodcieńtrwogi:
alepotempotem
czynasnieodtrącisz
kiedyjużodejdądziecikobietycierpliwezwierzęta
boniemogąznieśćwoskowychdłoni
ruchówniepewnychjaklotmotyla
upartegomilczeniaimowynaszejkaszlu
[ł]
aleniedaj
abypożarłnas
nienasyconymroktwoichołtarzy
powiedztylkotojedno
żepotemwrócimy
(Herbert,1995,s.28129).