Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
EwaWysocka
odnoszonesądotezy,zgodniezktórąUudoskonalonyczłowiekudoskonali
świat",cosytuujekategorięwizjiwewzorachosobowychkształtowanych
irealizowanychwprocesiewychowaniaisocjalizacji.Wzorytesąkon-
struowanetak,bykształtowaćczłowiekazdolnegodoaktywnegodziałania
sprawczegowobszarzewłasnegożyciairadzeniasobiewświecie.
Klasyczneujęciaowychwizjipedagogicznych,któremogąstanowićpod-
stawękreowaniawzorówosobowych,możnaodnaleźćwróżnychkoncep-
cjachzobszarunaukspołecznych.Otoniektóreztychwizji:
1.
Człowiekmądryidobry.FlorianZnaniecki3wskazuje,żerozwójno-
wejcywilizacji,służącejczłowiekowiiprzyrodzie,związanyjestzwy-
chowaniemludziUmądrychadobrych",potrafiącychopanowaćproces
rozwojutechnikiitworzyćkulturęhumanistyczną,coprzekładasięna
poczuciebezpieczeństwaczłowiekaibezpieczeństwoświata,wktó-
rymczłowiekżyje,atymsamymnaodczuwanąjakośćwłasnegożycia.
2.
Człowiekzbuntowany.AlbertCamus4,opisującwyznacznikikon-
dycjiczłowiekaijegoegzystencji,wtymniezgodynajakośćludzkiego
życia(cierpienieisamotność),sugeruje,żejedynądrogąpokonaniaab-
surdalnościwłasnegożyciajestbuntmetafizyczny.Wywieśćstądmoż-
nawzórczłowiekaUpozytywniezbuntowanego"-człowieka,którego
aktywnośćjestskierowananaeliminacjęniesprawiedliwościinie-
równościspołecznych(miłośćisolidaryzmspołeczny),awięcprze-
kształcanieświatażyciaczłowiekawkierunkuustanowienianowego
porządku(buntkonstruktywny),zapewniającegoobronęwartościmo-
ralnychchroniącychwspólnotęiludzkość.Jednostkawalczyodobro
innych,osiągającstatuswolnejitwórczej(bunt-wolność-pasja).
3.
Człowiekoorientacjiproduktywnej(biofilnej).ErichFromm5
wskazujelinięrozwojowączłowieka,stanowiącąosposobiedoświad-
czaniażycia,opisującprzebiegowegorozwoju:odprzyjęciaorientacji
nieproduktywnej(nekrofilnej)doukształtowaniasięorientacjipro-
duktywnej(biofilnej),corównieżprzekładasięnapoczuciebezpie-
czeństwawświecie,będąceekwiwalentemodczuwanejjakościżycia.
4.
Człowiekprospołecznyisprawczy.KazimierzDąbrowski6kon-
kretyzujewymiaryrozwojuczłowieka,wyróżniaprzytymdwielinie
3F.Znaniecki:Ludzieteraźniejsiacywilizacjaprzyszłości.Warszawa:Pań-
stwoweWydawnictwoNaukowe,2001.
4A.Camus:Człowiekzbuntowany.Tłum.J.Guze.Kraków:OficynaLiteracka
ResPublica,1991;por.A.Camus:MitSyzyfaiinneeseje.Przeł.J.Guze.Warsza-
wa:Muza,1991.
5E.Fromm:Niechsięstanieczłowiek.Zpsychologiietyki.Tłum.R.Saciuk.
Warszawa-Wrocław:WydawnictwoNaukowePWN,2000.
6K.Dąbrowski:Dezintegracjapozytywna.Warszawa:PaństwowyInstytut
Wydawniczy,1979.
