Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
wświatdzieciimłodzieżywŁodzi–przediponapaściNiemiecnaPolskęwe
wrześniu1939r.TekstMonikiKucnerSzkoływŁodzido1939r.pokazujepo-
kojowyjeszczeświatsprzedIIwojny:wwielokulturowejŁodzidziecipolskie,
niemieckieiżydowskiemogłyuczęszczaćjeszczedoszkół,wktórychzajęciaod-
bywałysięwichojczystymjęzyku.Częstozresztą,niezależnieodpochodzenia,
chodziłydotejsamejszkoły,mieszkałyoboksiebieibawiłysięrazem.
WybuchIIwojnyświatowejstworzyłostrącezurę,jakpodkreślawswoimar-
tykuleHans-JürgenBömelburg.Dziecistałysięofiaramiterroru,dochodziłodo
segregacjiiprześladowań.Polskiedzieciniemogłyjużchodzićdoszkoły,dlatego
wpodziemiupowstałpolskitajnysystemnauczania.Młodzież,anawetdziecibyły
zmuszaneprzezokupantówdowykonywaniapracyprzymusowej.Niektórepol-
skiedziecibyłyumieszczanewoboziegermanizacyjnymprzyulicySpornej,gdzie
poddawanojerasowejsegregacjiiselekcji.Te,któreuznanozanrasowoprzydat-
ne”,odsyłanodoniemieckichrodzinzastępczych,innezaśdyskwalifikowanojako
nieprzydatneiwnajgorszymwypadkumordowano.Ponadtowmieścieistniał
przyulicyPrzemysłowejPolen-JugendverwahrlagerderSicherheitspolizei(Obóz
PrewencyjnydlaMłodychPolaków),wktórymwięzionodzieci,którestraciły
rodziców,byłyzdanesamenasiebie,bezmieszkaniaijedzenia.Woboziewyko-
nywałypracęprzymusową,byłyszykanowaneizaszczuwane.
Okrutnylosczekałżydowskiedziecizamkniętewgetcie,oczympiszeKrysty-
naRadziszewska.Jeszczedojesieni1941r.istniałotamponad30szkół.Lekcje
byłyjednakutrudnionezpowodubrakupodręczników,nauczycieli,pomieszczeń
orazbrakuogrzewaniawklasachwczasiezimy.Mimotychwszystkichtrudności
lekcjesięodbywały.Gdyszkołyzamknięto,najmłodsimusielipracować;poma-
galitakżerodzicomodbieraćracjeżywnościowe,zajmowalisięgospodarstwem
domowym.Abymoglionichoćnakrótkiczaszapomniećocodziennychzmar-
twieniachiokrutnejrzeczywistościdzielnicyzamkniętej,żydowskaadministracja
organizowaładlanichkolonieipółkolonienaMarysinie,wnzielonejdzielnicy”
getta.Wewrześniu1942r.miałamiejscetakzwanaWielkaSzpera,kiedytysiące
dziecidodziesiątegorokużyciazostałyodebranerodzinom,wywiezionedoobozu
zagładywKulmhof(ChełmnienadNerem)itamzamordowane.
ArtykułSaschyFeuchertazawierawskazówkimetodyczno-dydaktyczneista-
nowibezpośredniewprowadzeniedodrugiejczęściksiążki,naktórąskładająsię
tekstyzłódzkiegogetta.Adresatamitychwskazóweksązarównouczniowie,jak
istudencizPolskiiNiemiec.
Wybranetekstynatematżyciaiśmierciwgetcie–którychautoramisądzieci
imłodzieżlubktóreodnosząsiędonich–podzielonezostałynatrzyblokitema-
tyczne:przybyciedogetta,dzieńpowszedniwgetcieorazdeportacjezgetta.
Autorzytekstówpisanychwgetciepragnęliuchwycićizachowaćśladywła-
snegożycia.Tekstypokazująbardzoszerokiespektrumtematówimotywów.
Pisalijedorośli,aletakżedzieciimłodzież,pochodzącyzarównozŁodzi,jak
