Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZuzannaBenincasa
70
anachronicznąiniepasującądonowejrzeczywistościspołeczno-gospo-
darczej51.Konsekwencjądocenieniaprzezrzymskichiurisprudenteseko-
nomicznegoznaczeniahodowlidzikichzwierzątbyłouznaniezwierząt
trzymanychwtakichhodowlachorazdochodówznichpozyskiwanych
zakorzyśćregularnieisystematyczniepozyskiwanązgruntu,costanowi-
łorozszerzenietradycyjnejinterpretacjikoncepcjifructusfundi52.
Jakpokazująprzywołaneźródła,vivariapełniłybardzoróżnefunk-
cjęgospodarczeorazzaspokajałyróżnepotrzebyosóbzesferynobiles.
Napierwszyplanniewątpliwiewysuwasięichfunkcjaekonomiczna–sta-
nowiłyalternatywędlatradycyjnejhodowlizwierzątdomowych,którejpo-
jawieniesiębyłorezultatemwzrostupoziomużyciaobywatelirzymskich
izwiązanegoztymrosnącegopopytunadzikiezwierzęta,ptactwoiryby
napotrzebypublicznychvenationesispectaculaorazwystawnychucztiban-
kietów,organizowanychzokazjitriumfówiinnychważnychuroczystości
czywydarzeńpublicznych.flQuidenimrefert,utrumpropteroves,anprop-
teravesfructuscapias?”,zapytujeretoryczniewtraktacieWarronaMerula,
legitymizująctymsamymnowąkoncepcjęvillazwiązanązpastiovillatica,
iuznajączyskipochodzącezhodowliptakówczydzikówjakorównopraw-
nefructuspozyskiwanemuztradycyjnejhodowlizwierzątdomowych53.
Równieistotnąrolęodgrywałyvivariazakładanedelectationiscausa,
którezaspokajałypotrzebyestetyczneichwłaścicielaizapewniałymu
przyjemnośćzkontemplowaniadzikiejprzyrodyikontaktuznią,atakże
rozrywkępodczaspolowania.Takievivariaczęstomiałycharakterpry-
watnychkolekcjizwierząt,którepełniłyrównieżfunkcjęsymbolupozycji
społecznejistatusumajątkowegoichwłaścicieli,stającsięemblematem
identyfikującymichwkręgachrzymskiejarystokracjiizapewniającim
miejscenakartachhistorii.Tenaspektspołecznegowymiaruhodowli
nabieraszczególnegoznaczeniawokresieschyłkurepubliki,kiedywy-
znacznikiemstatusudanejosobystajesięnietylkoarystokratycznepo-
chodzenie,aletakżestylżyciaimożliwościfinansowe.
51Natentematstatusuprawnegozwierzątżyjącychwvivariairezerwatach:Z.Be-
nincasa,lSivivariisinclusaeferae!...Statusprawnydzikichzwierzątżyjącychwvivariaiparkach
myśliwskichwprawierzymskim,flZeszytyPrawnicze”2013,t.13,nr4,s.5–41;eadem,Alcune
riflessioni...,s.39–62.
52Por.G.Polara,op.cit.,s.17–57;R.Cardilli,Lanozionegiuridicadifructus,Edizioni
ScientificheItaliane,Napoli2000,s.203–206;A.D.Manfredini,Chicaccia,s.34–40;Z.Be-
nincasa,Sivivariisinclusaeferae...!,s.24–29;eadem,lAccesioaballuvione!ilreditusvenationiset
aucupii!jakolfructusfundi!.KilkauwagnamarginesiePS.3,6,22,flZeszytyPrawnicze”2015,
t.15,nr2,2015,s.135–159;eadem,Polowanienadzikiezwierzętajakojedenzesposobówwyko-
nywaniasłużebnościużytkowaniawprawierzymskim,flStudiaiMateriałyOśrodkaKultury
Leśnej”2016,nr15,s.9–29;eadem,Dallaresnulliusallaselvagginacomefructusfundi,flIndex”
2019,nr47,s.83–102.
53Varro,Rer.rust.3,2,10–11.Por.N.Morley,op.cit.,s.43–44;S.Diederich,op.cit.,
s.402–403.
