Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna

Antoni Różalski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7171-635-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

346

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna. Red. Różalski, Antoni . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014, 346 s. ISBN 978-83-7171-635-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Różalski, A.

T1 Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2014

SN 978-83-7171-635-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 117593, author = "", editor = "Różalski, Antoni", title = "Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2014", address = "Łódź", isbn = "978-83-7171-635-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Różalski, Antoni

TI - Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2014

SN - 978-83-7171-635-5

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Różalski, Antoni. Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014 [dostęp: 16 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/cwiczenia-z-mikrobiologii-ogolnej-skrypt-dla-studentow-biologii-czesc-antoni-rozalski-117593.

podłoża mikrobiologiczne, mikroskopia, mikrobiologia, laboratorium mikrobiologiczne

Mikrobiologia jest nauką o drobnoustrojach (mikroorganizmach). Zajmuje się cechami morfologicznymi, właściwościami biochemicznymi, rolą w środowisku naturalnym, właściwościami chorobotwórczymi, jak również zastosowaniem drobnoustrojów w przemyśle....

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7171-635-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

346

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Część I - TEORETYCZNA1
Od autorów10
Wykaz skrótów11
1. Wprowadzenie12
1.1. Prokaryota i Eukaryota – cechy wspólne i różnice15
2. Laboratorium mikrobiologiczne – organizacja, wyposażenie, zaplecze17
3. Podłoża mikrobiologiczne19
4. Sterylizacja (wyjaławianie)24
4.1. Metody fizyczne24
4.1.1. Sterylizacja cieplna – sucha24
4.1.1.1. Wyjaławianie przez wyżarzanie24
4.1.2. Sterylizacja cieplna – mokra (parą wodną)25
4.1.1.2. Wyjaławianie przez opalanie25
4.1.1.3. Wyjaławianie gorącym suchym powietrzem25
4.1.2.1. Dekoktacja – wyjaławianie przez gotowanie25
4.1.2.2. Pasteryzacja26
4.1.2.3. Tyndalizacja – sterylizacja w aparacie Kocha27
4.1.2.4. Wyjaławianie za pomocą pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem27
4.1.3. Sterylizacja przez sączenie (filtrowanie)30
4.1.4. Sterylizacja za pomocą promieniowania elektromagnetycznego31
4.1.4.1. Wyjaławianie za pomocą promieniowania ultrafioletowego (UV)31
4.1.4.2. Sterylizacja radiacyjna32
4.2. Sterylizacja gazowa (metoda chemiczna)33
4.3. Kontrola sterylizacji34
5. Dezynfekcja35
5.1. Chemiczne środki dezynfekcyjne36
5.1.1. Kwasy i zasady37
5.1.2. Środki utleniające38
5.1.3. Alkohole38
5.1.4. Aldehydy39
5.1.5. Związki fenolu i ich pochodne39
5.1.6. Związki powierzchniowo czynne39
5.1.7. Jodofory40
5.1.8. Chloroheksydyna40
5.1.9. Sole metali ciężkich40
5.2. Metody badania środków dezynfekcyjnych41
5.3. Kontrola skażenia powierzchni drobnoustrojami42
5.4. Metody kontroli skażenia bakteryjnego powietrza43
6. Mikroskopia 45
6.1. Mikroskop świetlny prosty – lupa45
6.2. Mikroskop świetlny złożony46
6.2.1. Budowa mikroskopu świetlnego49
6.3. Mikroskop z ciemnym polem widzenia50
6.4. Mikroskop kontrastowo-fazowy52
6.5. Mikroskop ultrafioletowy52
6.6. Mikroskop fluorescencyjny (luminescencyjny)53
6.7. Mikroskop polaryzacyjno-interferencyjny53
6.8. Mikroskop elektronowy – transmisyjny53
6.9. Mikroskop skaningowy55
7. Barwienie drobnoustrojów56
7.1. Barwniki stosowane w barwieniu drobnoustrojów57
7.2. Przygotowanie preparatów57
7.3. Barwienie metodą Grama58
7.4. Barwienie metodą Ziehl-Neelsena (kwasooporność bakterii)59
7.5. Barwienie Neissera60
8. Hodowla drobnoustrojów61
8.1. Metody otrzymywania czystych kultur61
8.1.1. Metody bezpośrednie61
8.1.2. Metody pośrednie62
8.1.2.1. Metoda posiewu redukcyjnego płytek agarowych62
8.1.2.2. Metoda posiewu powierzchniowego (płytki „mazane”)63
8.1.2.3. Metoda posiewu wgłębnego (płytki „lane”)63
8.2. Gatunek, klon i szczep w mikrobiologii65
8.1.2.4. Metoda seryjnych rozcieńczeń65
8.1.2.5. Metoda replik (płytek odciskowych – Lederberga)65
8.3. Typy hodowli drobnoustrojów66
8.4. Hodowle tlenowców i beztlenowców70
8.4.1. Metody hodowli tlenowców70
8.4.1.1. Hodowle powierzchniowe70
8.4.2. Hodowla beztlenowców71
8.4.1.2. Hodowla wgłębna71
8.4.2.1. Metody fizyczne71
8.4.2.2. Metody chemiczne73
8.4.2.3. Metoda biologiczna73
9. Zasady diagnostyki mikrobiologicznej74
9.1. Morfologia mikroskopowa76
9.2. Morfologia kolonii76
9.3. Wzrost na skosie agarowym77
9.4. Typy wzrostu na podłożu płynnym77
10. Drożdże i grzyby strzępkowe79
10.1. Drożdże79
10.1.1. Brzeczka81
10.1.2. Budowa komórki drożdżowej82
10.1.3. Rozmnażanie się drożdży84
10.1.4. Metabolizm drożdży i ich zastosowanie praktyczne86
10.2. Grzyby strzępkowe87
11. Morfologia mikroskopowa i cytologia bakterii90
11.1. Morfologia mikroskopowa bakterii90
11.2. Cytologia bakterii93
11.2.1. Ściana komórkowa bakterii95
11.2.1.1. Peptydoglikan95
11.2.1.2. Ściana komórkowa bakterii Gram-dodatnich98
11.2.1.3. Ściana komórkowa bakterii Gram-ujemnych101
11.2.2. Błona cytoplazmatyczna108
11.2.3. Protoplasty, sferoplasty111
11.2.4. Otoczki, śluz powierzchniowy, pochewki, glikokaliks112
11.2.5. Warstwa S116
11.2.6. Rzęski118
11.2.7. Fimbrie121
11.2.8. Inne struktury zewnątrzkomórkowe bakterii123
11.2.9. Cytoplazma komórek bakteryjnych. Materiały zapasowe124
11.2.10. Zagadnienie jądra komórkowego u bakterii125
11.2.11. Rybosomy126
11.2.12. Przetrwalniki (spory) – zjawisko sporulacji127
12. Mutacje S → R 131
12.1. Charakterystyka mutacji S → R131
12.2. Genetyczna determinacja biosyntezy LPS133
12.3. Testy różnicujące formy S i R134
13. Promieniowce136
13.1. Rodzaj Actinomyces138
13.2. Rodzaj Streptomyces138
14. Metabolizm drobnoustrojów 141
14.1. Podział drobnoustrojów ze względu na sposób odżywiania i zdobywania energii141
14.2. Źródła węgla i energii wykorzystywane przez drobnoustroje143
14.2.1. Szlaki metaboliczne rozkładu węglowodanów144
14.3. Oddychanie tlenowe147
14.3.1. Chemoorganotrofy147
14.4. Fermentacja150
14.3.2. Chemolitotrofy150
14.5. Oddychanie beztlenowe153
14.6. Tłuszcze jako substraty oddechowe153
14.7. Źródła azotu154
14.7.1. Azot atmosferyczny155
14.7.2. Wykorzystanie azotu mineralnego155
14.7.3. Rozkład białek i aminokwasów155
14.8. Wykorzystywanie przez drobnoustroje pierwiastków w postaci mikro- i makroelementów162
14.9. Czynniki wzrostowe163
15. Badanie właściwości biochemicznych drobnoustrojów164
15.1. Właściwości glikolityczne165
15.1.1. Szereg cukrowy165
15.1.2. Rozkład cukrów na podłożu VL166
15.1.3. Badanie rozkładu cukrów na podłożach stałych166
15.1.4. Technika auksanograficzna167
15.1.5. Próba na podłożu Hugh-Leifsona (H-L)167
15.1.6. Wzrost bakterii na podłożu Kliglera167
15.1.7. Próba Voges-Proskauera (VP) i Metyl Red (MR)168
15.2. Właściwości proteolityczne169
15.2.1. Hydroliza kazeiny169
15.2.2. Upłynnianie żelatyny169
15.2.3. Badanie wytwarzania amoniaku170
15.2.4. Wytwarzanie siarkowodoru170
15.2.5. Rozkład tryptofanu (próba na indol)171
15.2.6. Deaminacja fenyloalaniny171
15.2.7. Dekarboksylacja aminokwasów171
15.3. Właściwości lipolityczne172
15.2.8. Hydroliza mocznika172
15.3.1. Podłoże z margaryną172
15.4. Właściwości utleniająco-redukcyjne173
15.3.2. Podłoże z dodatkiem Tween 80173
15.4.1. Oksydaza cytochromowa173
15.4.2. Katalaza174
15.4.3. Peroksydaza174
15.4.4. Reduktaza azotanowa174
15.4.5. Redukcja chlorku 2,3,5-trifenylotetrazoliowego (TTC)174
15.5. Inne właściwości biochemiczne drobnoustrojów175
15.4.6. Redukcja błękitu metylenowego175
15.5.1. Wzrost bakterii na podłożu Simmonsa z cytrynianem175
15.5.2. Wykrywanie lecytynazy176
15.5.3. Wykrywanie fosfatazy176
15.5.4. Zmiany w mleku z lakmusem176
15.6. Mikrometody, szybkie testy do badania właściwości biochemicznych drobnoustrojów177
15.6.1. Enterotube (Roche)177
15.6.2. Enterotest (Lachema – Czechy)178
15.6.3. Enteroplast (Plastomed – Polska)178
15.6.4. Mikrometoda API178
15.7. Inne cechy drobnoustrojów brane pod uwagę w ich identyfikacji179
15.7.1. Wytwarzanie barwników przez bakterie179
15.7.2. Właściwości hemolityczne180
16. Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje181
16.1. Woda (wpływ wysychania)181
16.2. Temperatura182
16.2.1. Psychro-, mezo- i termofile183
16.2.2. Bakteriostatyczne i bakteriobójcze działanie ciepła185
16.3. Ciśnienie osmotyczne186
16.4. Ciśnienie mechaniczne187
16.5. Ciśnienie hydrostatyczne187
16.6. Wpływ promieniowania elektromagnetycznego na drobnoustroje188
16.6.1. Działanie światła widzialnego na drobnoustroje188
16.6.2. Promieniowanie ultrafioletowe i jonizujące188
16.7. Działanie ultradźwięków189
16.8. Napięcie powierzchniowe189
16.9. Potencjał red-oks190
16.10. Wpływ wartości pH środowiska na drobnoustroje191
16.11. Wpływ substancji chemicznych na drobnoustroje191
16.11.1. Wpływ barwników na wzrost bakterii191
16.11.2. Wpływ kationów i anionów na drobnoustroje192
17. Sulfonamidy i związki tuberkulostatyczne193
18. Antybiotyki195
18.1. Antybiotyki β-laktamowe195
18.2. Antybiotyki aminoglikozydowe (aminocyklitolowe)197
18.3. Tetracykliny197
18.4. Makrolidy198
18.5. Antybiotyki peptydowe198
18.6. Inne antybiotyki200
18.7. Oporność drobnoustrojów na działanie antybiotyków200
18.8. Wpływ fitoncydów na drobnoustroje202
19. Bakteriocyny203
20. Bakteriofagi206
20.1. Budowa bakteriofagów207
20.2. Namnażanie fagów208
20.3. Zjawisko lizogenii210
20.4. Zastosowanie bakteriofagów211
21. Wzajemne stosunki pomiędzy drobnoustrojami213
21.1. Oddziaływanie bezpośrednie213
21.2. Oddziaływania pośrednie pomiędzy drobnoustrojami214
21.2.1. Symbioza214
21.2.2. Synergizm215
21.2.3. Metabioza217
21.2.4. Antagonizm218
21.2.4.1. Antybioza218
22. Bakterie fotosyntetyzujące220
22.1. Organelle fotosyntezy220
22.2. Centra reakcji fotosyntezy221
22.3. Chemizm fotosyntezy u bakterii224
22.4. Bakterie fotosyntetyzujące – charakterystyka226
23. Halofile229
24. Naturalne środowiska drobnoustrojów – gleba, woda i powietrze234
24.1. Gleba jako środowisko drobnoustrojów234
24.2. Woda i ścieki – środowisko wzrostu drobnoustrojów242
24.2.1. Warunki rozwoju drobnoustrojów w środowisku wodnym242
24.2.2. Drobnoustroje środowisk wodnych244
24.2.3. Analiza sanitarna wody246
24.2.4. Ścieki i ich oczyszczanie247
24.3. Powietrze i jego znaczenie w przenoszeniu drobnoustrojów250
25. Praktyczne zastosowanie drobnoustrojów – wybrane zagadnienia253
25.1. Nadprodukcja enzymów253
25.2. Wytwarzanie kwasu cytrynowego253
25.3. Biosynteza aminokwasów254
25.4. Reakcje biokonwersji związków chemicznych255
25.5. Biotransformacje związków mineralnych257
25.6. Inżynieria genetyczna258
25.7. Inne sposoby wykorzystania drobnoustrojów259
Literatura pomocnicza i uzupełniająca260
Część II - PRAKTYCZNA262
Zasady pracy z drobnoustrojami267
Ćwiczenie 1. Temat: Mikroskopy. Mikrometry270
Ćwiczenie 2. Temat: Metody hodowli drobnoustrojów274
Ćwiczenie 3. Temat: Podstawy diagnostyki drożdży276
Ćwiczenie 4. Temat: Cytologia komórki drożdżowej278
Ćwiczenie 5. Temat: Diagnostyka bakterii – morfologia mikroskopowa i makroskopowa bakterii281
Ćwiczenie 6. Temat: Cytologia komórki bakteryjnej. Morfologia mikroskopowa bakterii. Część I283
Ćwiczenie 7. Temat: Cytologia komórki bakteryjnej. Część II286
Ćwiczenie 8. Temat: Mutacja S → R288
Ćwiczenie 9. Temat: Morfologia i cytologia promieniowców290
Ćwiczenie 10. Temat: Metody liczenia drobnoustrojów292
Ćwiczenie 11. Temat: Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje. Część I297
Ćwiczenie 12. Temat: Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje. Część II299
Ćwiczenie 13. Temat: Metabolizm bakterii. Część I. Źródła węgla i azotu wykorzystywane przez bakterie303
Ćwiczenie 14. Temat: Metabolizm bakterii. Część II. Właściwości glikolityczne i lipolityczne bakterii305
Ćwiczenie 15. Temat: Metabolizm bakterii. Część III. Właściwości proteolityczne i oksydoredukcyjne bakterii307
Ćwiczenie 16. Temat: Metabolizm. Część IV. Mikrometody i szybkie testy do badania właściwości biochemicznych drobnoustrojów309
Ćwiczenie 17. Temat: Bakterie fotosyntetyzujące311
Ćwiczenie 18. Temat: Bakterie halofilne313
Ćwiczenie 19. Temat: Wzajemne oddziaływania pomiędzy drobnoustrojami. Część I. Typy oddziaływania pośredniego315
Ćwiczenie 20. Temat: Wzajemne oddziaływania pomiędzy drobnoustrojami. Część II. Praktyczne wykorzystanie zjawiska antybiozy320
Ćwiczenie 21. Temat: Wzajemne oddziaływanie pomiędzy drobnoustrojami. Część III. Bakteriocyny325
Ćwiczenie 22. Temat: Bakteriofagi jako przykład bezpośredniego oddziaływania pomiędzy drobnoustrojami329
Ćwiczenie 23. Temat: Naturalne środowiska bytowania drobnoustrojów: woda, gleba i powietrze333
Ćwiczenie 24. Temat: Przykłady praktycznego wykorzystania drobnoustrojów. Fermentacje: alkoholowa i mlekowa oraz biosynteza kwasu cytrynowego336
Ćwiczenie 25. Temat: Praktyczne zastosowanie mikrobiologii. Badanie stopnia zanieczyszczenia kosmetyków drobnoustrojami342
Literatura pomocnicza i uzupełniająca345