Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
Efektywnaobsługatychtechnologiizjednejstronywwieluprzypadkachwy-
magacorazbardziejzłożonychkompetencjiinformatycznych,informacyjnych,
medialnych,cyfrowych–stądpojawiająsięnowegrupytechno-inetokratów,jak
równieżzawodówzwiązanychzdziałemIT.
Zdrugiejstrony,wprzestrzeniużytkownikaicodziennegożyciabazujesię
naprzyjaznych,tzn.intuicyjnychinterfejsach.Technologicznydesigniróżne
funkcjonalności(np.językowo-komunikacyjne)imitująnierzadkowspomnia-
nejużatrybutyczłowieka:inteligencję(artificialintelligence,intelligentsystems),
zdolnościdointerakcji(human–computerinteractionandinterface),komunikacji
(naturallanguageprocessing)orazuczeniasię(deeplearning).Dlaprzykładuboty
uczestnicząwkonwersacji,robotyhumanoidalnezaśsązaprogramowanenawet
doekspresjiquasi-emocjonalnej.
Nacisknaprojektowanie„rozwiązańintuicyjnych”przyczyniasiędoroz-
wojubadańzzakresuuserexperienceiinformatykispołecznejoraz–wcodzien-
nychpraktykachspołecznych–dozacieśnianiawięzi,aczasempośredniotakże
doprzywiązaniaczłowiekadotechnologiilubzależnościodniej.Nietworzyona
zludzkąistotążadnejrelacjiemocjonalnej,alepotrafitakieemocjeiuczucia
skuteczniewyzwalać.Wstosunkudotychobiektówtechnologicznych–również
cyfrowych,niematerialnych–przejawiamyokreślonepostawyspołeczneoraz
wjakimśstopniujeantropomorfizujemy.Uczestnicząonewzaspokajaniuwielu
elementarnychpotrzeb:bliskości,intymności,byciapoinformowanymczypo-
zostawaniawpewnejinterakcji.Pragnienieichgratyfikacjiotwieraczłowiekana
obiektyhumanoidalne.
Badająctezależnościzperspektywyczłowieka(antropocentrycznie),akade-
micyuprawiająrodzajantropologii„antropomorfizowanychprzedmiotów”oraz
psychologiiichwpływunaludzkieemocje,uczucia,procesypoznawczeizacho-
wania.Ujęciatrans-iposthumanistyczneoferująnowe,kompleksoweiadekwat-
neperspektywybadaniatychzwiązkównapoziomiepsychologicznym(emocjo-
nalnym,behawioralnym,tożsamościowym).
Wodniesieniudotychspecyficznych„relacji”możnazatemzaobserwować
różnetypyhybryd.Sąwśródnich:funkcjonalne,systemowe,organiczne,atakże
materialno-wirtualnelubbiologiczno-techno-kulturoweoróżnejskali,stopniu
złożonościizastosowań.
Starożytnehybrydy–takcharakterystycznedlawielumitologii–„tradycyj-
nie”miałycharakterbardzoindywidualny,jednostkowyioznaczałyfikcyjnebyty.
Łączyłyonewsobieatrybutyczłowiekaorazzwierzęcia,czylibyływymyślonejako
bohaterowie,którzyjednakreprezentująświatożywiony.Dziękitymrozwiąza-
niompojawiałysięwichdziałaniucechyifunkcjonalnościprzekraczającemoż-
liwościfizyczne,psychiczneczypoznawczekażdegoztychgatunkówzosobna.
Sankcjonowałyonetakże–przynajmniejwjakimśstopniu–połączenienatury
Ogonowska_Cyberpsychologia.indb12
07.05.202113:38:04
