Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
AktI.Czarnobyl
ksenonuwyrównałsięzpowrotem(adekwatniedonowegopoziomu
mocy,czyliwartościstrumienianeutronów).Powyższyproces(tzw.
jamajodowa)sprawia,żemoc„zatrutego”reaktoraspada(nadmier-
nailośćksenonuwychwytujeneutronywzbytdużejliczbie).Spadek
mocyrekompensowanyjestwówczasprzezoperatora,którywycią-
gastopniowozrdzeniakolejneprętykontrolne.Należyodczekać
conajmniejkilkanaściegodzin,abyksenonnaturalniesięrozpadł
nawspomnianycez-135.
O16.00przybyładrugazmiana,któraopiekowałasięreakto-
remprzezkolejnegodziny.Reaktorbyłwówczaswtrakcieodtru-
waniasię,jednakponowneobniżeniemocyzniweczyłotenproces
izatruciezaczęłozpowrotemrosnąć.Od18.50infrastruktura,
któraniemiaławziąćudziałuweksperymencie,zasilanabyła
prądemztransformatoranr6.Nagodzinęprzedprzyjściem
ostatniejzmiany,krótkopo23.00odebranokolejnytelefonod
dyspozytora.Dałonzieloneświatłonadokończenietestuiwyłą-
czeniereaktora.
Opółnocy,26kwietnia,zjawiłasiętrzeciazmiana,którawiedzę
oeksperymenciezaczerpnęłajedyniezpozostawionejdokumenta-
cjioraznieformalnychprzekazówustnychmiędzypracownikami
poszczególnychzmian.Systemawaryjnegochłodzenia(SAOR)
wciążpozostawałodłączony,cooznacza,żereaktorpracował
bezniegojużprzezdziesięćgodzin.Polatachnazywaćbędziemy
tędecyzję„brakiemkulturybezpieczeństwa”
,zczegooczywiście
wówczasniezdawanosobiesprawy.Ponowneręczneodkręcenie
zaworów,jakpamiętamy,byłobyuciążliweizajęłobysporoczasu.
Niedopatrzenietoniemiałojednakzwiązkuznadchodzącąkata-
strofą.
Należyrównieżzaznaczyć,żezdzisiejszegopunktuwidzeniakom-
petencjepracownikówbyłydyskusyjne.Operatorzynieposiadali
wiedzydotyczącejwadkonstrukcyjnychreaktoraRBMK.Zdawali
sobieztegosprawętylkosamikonstruktorzyidecydencipolitycz-
ni,najprawdopodobniejnierozumiejącypowagisytuacji.Reaktor
RBMKnaLitwie(wIgnalińskiejElektrowniJądrowej)w1983roku
wjaskrawysposóbukazałniebezpieczeństwobłędnieskonstruowa-
nychprętówbezpieczeństwa,jednakdecydenciniezrobilinic,
