Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MDANUTAHOMBEK
Dalszączęśćartykułupoświęconoomówieniuważniejszychpublikacji
zogromnegodorobkuEulera31,rozpoczynającodwspomnieniapierwszej
pracynaukowejautora,którabyłaefektem„jegowolnychgodzin”:
Najmilsząjegorozrywkąbyłamuzyka,przyktórejniepróżnowałtakżejego
duchgeometryczny.Jegopróbanowejteoriimuzyki,byłtoowocjegowolnych
godzin32.
AutorartykułupiszącopróbiestworzeniaprzezEuleranowejteorii
muzyki,miałprawdopodobnienamyślipracęopublikowanąw1739roku
wPetersburgupt.Tentamennovaetheoriaemusicaeexcertissimisharmoniae
principiisdilucideexpositae.Eulermiałnadzieję,żedziękitejpublikacjiteo-
riamuzykibędzietraktowanajakoczęśćmatematyki,którytopomysłnie
zyskałuznania.
Jednakwłaściwympolemjegodziałalnościbadawczejbyłyniemalwszyst-
kiegałęziematematyki,aponadtofizyka,astronomia,logikaorazgeografia.
NawetwteoriimuzykizauważonomatematycznepodejścieEulera:„jego
duchgeometryczny”.Pierwszymdużymdziełem,dziękiktóremuzdobyłsła-
węnaświecie,byłatrzytomowaMechanicawydanawlatach1736–1738.
NajwiększeuznaniezdobyłynastępującepraceEulerawydanekolejno:
w1748rokupodręcznikzzakresugeometriianalitycznejpt.Introductioin
analysininfinitorum,w1755rokuzzakresurachunkuróżniczkowegopt.In-
stitutionescalculidifferentialisiw1768rokuzzakresurachunkucałkowego
pt.Institutionescalculiintegralis33.Ponadtowlatach1770–1781ukazałasię
„najwyborniejszasztukanajsubtelniejszejanalisis”,czylikolejnatrzytomowa
książkaEulerapt.Dioptryka34,wktórej,jakoceniłautorartykułu,„copanu
d’Alembertowiniemogłosięudać,chcącemudioptryczneformułyuczy-
nićużytecznymidopraktyki,tegodokazałEulerbardzoszczęśliwie”.Ten
wybitnyosiemnastowiecznyuczonyzasłynąłtakżejakoznakomitypopula-
ryzatornaukmatematyczno-przyrodniczych,oczymświadcząjegoLettresà
uneprincessed’Allemagnesurdiverssujetsdephisiqueetphilosophie(Listydo
niemieckiejksiężniczkioróżnychproblemachfizykiifilozofii).Byłtozbiórpo-
pularnychwykładówzzakresumatematyki,fizyki,religiiietyki,opubliko-
31
TylkozzakresumatematykiEuleropublikował500prac(zob.E.Rostworowski,Historia
powszechna.WiekXVIII,wyd.12uzupeł.,Warszawa2021,s.399).
32
PPH1785,marzec,s.236.
33
Zob.E.Rostworowski,Historiapowszechna,s.399.
34
Dioptrykatodziałoptykiobejmującyzjawiskazwiązanezzałamywaniemsięświatła.
