Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzenie.Celizakrespracy
OryginalnymwkłademtejmonografiiwrozwójbadańnadhydrologiąBałtykubyłoprzedsta-
wienieproblemuwystępowaniaekstremalnychpoziomówmorzaiwezbrańsztormowychwuję-
ciuprzestrzennym-wodniesieniudocałościwybrzeżyMorzaBałtyckiegowrazzCieśninami
Duńskimi.Dotychczasowepublikacjepoświęconewezbraniomsztormowymiekstremalnympo-
ziomommorzadotyczyływwiększościprzypadkówwybrzeżyposzczególnychpaństwnadbał-
tyckich:Polski(Majewskiiin.,1983;Wiśniewski,Wolski,2009a),Niemiec(Hupferiin.,2003;
Mudersbach,Jensen,2009),Danii(Madsen,2009;Hallegatteiin.,2011),Szwecji(Hammarklint,
2009),Litwy(Dailidienėiin.,2004;Dailidienėiin.,2006),Estonii(Suursaariin.,2003;Suursaar
iin.,2007;Suursaariin.,2009),Finlandii(Johanssoniin.,2004).Ponadtoniektóreopracowania
obejmowałytylkoczęśćbałtyckichwybrzeży-np.zachodniąiśrodkowączęśćBałtykuPołudnio-
wego(Sztobryn,Stiggeiin.,2005;Sztobryniin.,2009)czyteżZatokęFińską(Averkiev,Klevan-
ny,2007;Averkiev,Klevanny,2010).
DrugimważnymwkłademniniejszejpracywbadaniaMorzaBałtyckiegobyłapróbauwzględ-
nieniawanalizachekstremalnychpoziomówmorzaczynnikatzw.falibarycznej(„poduszkiwod-
nej”podniżem),czylizniekształceniapowierzchnimorzaprzezszybkiigłębokiniżbaryczny.Do-
tychczasczynniktenbyłniedocenionywliteraturzeświatowej,anaplanpierwszywpublikacjach
zzakresuoceanografiiwysuwanabyłaaktywnarolawiatru,coodbywałosięzeszkodądlawytłu-
maczeniamechanizmukształtowaniazdarzeńekstremalnych,jakimisąpowodziewstrefiebrze-
gowejmorzalubzbytniskiepoziomymorzazagrażającebezpieczeństwużeglugiczystabilności
budowlihydrotechnicznych.
Przyjętatezapracybrzmi,iżdowystąpieniaekstremalnychpoziomówwódMorzaBałtyc-
kiego,zmieniającychsięnaskutekzmianklimatu,przyczyniająsięwróżnymstopniunapeł-
nienieBałtyku,oddziaływaniewiatruorazzniekształceniepowierzchnimorzaprzezszybki
niżbaryczny,asamorozmieszczenietychekstremówzależyprzedewszystkimodekspozycji
częściwybrzeżywstosunkudotorówniżów,charakterystykibatymetrycznejimorfologicz-
nejstrefybrzegowejorazlokalizacjiwodowskazówwstosunkudootwartychakwenówMo-
rzaBałtyckiego.
Celempracyjestzaprezentowanieczasowejiprzestrzennejcharakterystykiekstremalnych
poziomówwódMorzaBałtyckiegopoprzezanalizętendencjiwieloletnichzmianpoziomów
ekstremalnychiustalenieichgeograficznegowzorca.
Osiągnięcietegocelubyłomożliwepoprzezrealizacjęposzczególnychzadańbadawczych:
-wydzielenieakwenówBałtykuopodobnymrytmiewahańpoziomumorza,
-analizęzmianwysokichiniskichpoziomówmorzawwieloleciu1960-2010,
-ustaleniegeograficznegowzorcawrozmieszczeniuekstremalnychpoziomówmorza,
-wyznaczenieprawdopodobieństwawystąpieniateoretycznychmaksymalnychiminimalnych
poziomówmorzawanalizowanymwieloleciu,
-wyznaczeniecharakterystycznychpoziomówmorza,awszczególnościpoziomównajwyższych
inajniższychmiesięcznychwanalizowanymwieloleciu,
-ustaleniegeograficznegorozkładusezonowychwysokichiniskichpoziomówmorzaorazwy-
znaczeniemiesięcznejczęstościwystępowaniawezbrańsztormowych,
-obliczeniestopniazależnościpomiędzywskaźnikamicyrkulacjiatmosferyamaksymalnymi,
średnimiiminimalnymipoziomamimorza,
-ustaleniegłównychtypówwezbrańsztormowychorazcharakterystykiichprzebiegupodczas
wybranychsytuacjisztormowych,
-określeniestopniapodatnościakwenówMorzaBałtyckiegonaekstremalnezdarzeniahydrolo-
giczne(ekstremalnepoziomymorzaiwezbraniaorazobniżeniasztormowe),
-porównaniedanychpomiarowychpoziomumorzazdanymiprognostycznymimodeluHI-
ROMB.
13
