Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Charakterystykafzjografcznaobszarubadań
2.1.PodziałBałtyku
WanalizachekstremalnychpoziomówwódMorzaBałtyckiegoniezwykleważnajestregionalizacja
geograficznastacjipomiarowych.Jestonazróżnicowanazuwaginapołożeniewodowskazuwzglę-
demotwartychwódBałtykulubobszarówzatokowych,odległościodCieśninDuńskichczyteż
usytuowaniawodowskazunawybrzeżachoróżnejekspozycjiwzględemadwekcjizachodnichmas
powietrzaitorówniżówbarycznych.Dodatkoworóżnicującymelementembędziecharakterysty-
kabatymetrycznaimorfologicznastrefypłytkowodnejmorza.Wszystkieteczynnikibędąkształto-
waćindywidualnyprzebiegpoziomumorzadladanegowodowskazuzarównowskalizmiankrót-
kookresowych(odkilkugodzindokilkudni),sezonowych(zmianyroczne),jakrównieżzmian
wwieloleciu.Wpracyzastosowanopowyższeprzedziałyczasowewanalizachekstremalnychpo-
ziomówmorza.Stądzaistniałapotrzebazastosowaniauniwersalnegokryteriumpodziałuakwenów
MorzaBałtyckiegozuwaginarytmwahańpoziomówmorzaorazujednolicenienazewnictwawre-
gionalizacjigeograficznej.
IstniejewielepodziałówregionalnychBałtyku,którestosujesiędobadańmorza.Liczbawy-
dzielonychsubakwenówzmieniasięwzależnościodklasyfikacjiod10dookoło20.Donajbar-
dziejznanychpodziałówBałtykunależą:podziałwedługKomisjiHelsińskiej-HELCOM(8-20
akwenów)(HELCOM,2013),podziałwedługŚwiatowejOrganizacjiMeteorologicznej-WMO
(7-14akwenówprognozmorskich)(WMO,2014),podziałwedługOrganizacjids.Wyżywienia
iRolnictwa-FAO(12akwenówgłównychobszarówrybackich)(FAO,2014).Geograficznypo-
działMorzaBałtyckiegowbadaniachoceanograficznychnajczęściejopartyjestnanadbrzeżnej
morfologii,batymetrii,progachprzydennychiinnychtopograficznychformachukształtowania
dna(Łomniewskiiin.,1975;Majewski,1989b;Leppäranta,Myrberg,2009).Wniniejszejpracy,
abywydzielićakwenyMorzaBałtyckiegocharakteryzującesiępodobnymrytmemwahańpozio-
mówwód,posłużonosięanaliząskupień-dendrogramem(opisnarzędziastatystycznegozawar-
towpodrozdziale5.2.1).
Wanaliziewykorzystanogodzinnewartościpoziomówmorzazokresumiędzyrokiem1960
a2010,którewystąpiłyjednocześniewewszystkichanalizowanych31stacjachzdługimiseriami
obserwacyjnymi(conajmniej38-letniaseriapomiarowa).ZuwaginaspecyfikęCieśninDuńskich
KattegatuiSkagerraku(przepływy,zjawiskopływów),zlokalizowanychtamsześćwodowskazów
będziereprezentowałoodrębnyakwen.Przeprowadzonaanalizapozwoliłazaobserwowaćdwa
głównecharakterystyczneskupieniawodowskazów(ryc.2.1)Pierwszeskupienieskładasięzwo-
dowskazówpołożonychwzachodniejipołudniowejczęściBałtyku(stacjeodWismarudoGdań-
ska).Drugiecharakterystyczneskupienietozbiórwodowskazówreprezentującychcałącentralną
ipółnocno-wschodniączęśćBałtyku(stacjeodOskarshamndoKemi).Wramachtychistnieją-
cychskupieńmożnawyróżnićmniejszeskupieniaościślejszychzwiązkachpoziomówwody(im
krótszaodległośćwiązania,tymwiększasiłazależności,czyliwyższywspółczynnikkorelacjipo-
międzygodzinnymipoziomamiwód).Największezależnościwpoziomachmorzazachodząpo-
międzywodowskazamipołożonymigeograficznienajbliżejsiebie.Sątonajczęściejwodowskazy
sąsiadującedladanegowybrzeża,np.wodowskazywybrzeżaszwedzkiego:Sztokholm,Landsort,
Marviken,Visby,lubwybrzeżapolskiego:Ustka,Kołobrzeg,Władysławowo,Gdańsk.Inneści-
15
