Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdzia³2
1990,s.16).ShalomSchwartzijegowspółpracownicymówia
"owartościach
icelachkolektywistycznychiindywidualistycznych(Schwartz,Bilsky1990;
Schwartz1992;Schwartz,Ross1995;Schwartz,Sagiv1993).Jeszczeinni
autorzypisza
"oorientacjachindywidualistycznychikolektywistycznych
(Triandis1990;Daab1990;1991;Skarz
˙ska1990;Phalet1994),rozumieja
"c
jeszerzejjakoprzekonania,wartościizachowaniadotycza
"cerelacjijedno-
stka–grupa.Niektórzyproponuja
"takz
˙eodmiennenazwynaokreśleniein-
dywidualizmuikolektywizmunapoziomiepsychologiijednostkiinaopis
stosunkówspołecznychcharakteryzuja
"cychspołeczeństwaikultury.Kolek-
tywizmnapoziomiejednostkinazywaja
"allocentryzmem(allocentricten-
dencies),aindywidualizmidiocentryzmem(idiocentrictendencies)(Triandis
iin.1985).Sa
"itacy,którzytraktuja
"indywidualne„wartościstymulacji
isamokierowania”(stimulationandself-direction)oraz„wartościbezpieczeń-
stwa/tradycyji/konformizmu”jakoodpowiednikikulturowegoindywidualiz-
muikolektywizmu„napoziomiejednostki”(individual-levelvalues)
(Schwartz,Sagiv1993).
2.1.1.Kolektywizmiindywidualizmjakoprzekonanianormatywne
-teoriaJanuszaReykowskiego
28
Przekonaniaminormatywnymisa
"te,któreodnosza
"sie
"dotakiejrzeczywis-
tości,jakapowinnabyć;sa
"wie
"celementemwiedzynormatywnejczypostu-
latywnej.Sa
"pochodna
"skumulowanegodoświadczeniaspołecznego,pewna
"
generalizacja
"podobnegodoświadczeniaczłonkówwspólnoty.ZdaniemJa-
nuszaReykowskiegoczłonkowiewspólnotytworza
"wspólnyobraztego,co
poz
˙a
"daneisłuszne,poprzezstała
"komunikacje
"i„zbioroweprocesykon-
strukcjiwyobraz
˙ostaniepoz
˙a
"danym”(Reykowski1990,s.14).Cowie
"cej,
uznaja
"tenobrazza„naturalny”,„sprawiedliwy”i„właściwy”,natomiast
postulatyniezgodneznimza„niesłuszne”,„krzywdza
"ce”itp.Przekonania
normatywnesłuz
˙a
"nietylkoporza
"dkowaniuświatawumyślejednostki,ale
takz
˙estanowia
"kryteriaocenrzeczywistościspołeczno-politycznej.z
˙nia
"
sie
"poziomemogólności,centralnościorazstopniemuświadomienia,czyli
„introspekcyjnejdoste
"pności”(Reykowski1990)przezpodmiot.Poje
"cia
iprzekonanianormatywne,któresa
"centralneiogólne,odgrywaja
"istotna
"
role
"worganizowaniuwypowiedziiwichocenach,ajednocześniepodmiot
niezdajesobieznichsprawy,posługujesie
"nimiautomatycznieczybezre-
fleksyjnie,określanesa
"jakoukrytezałoz
˙enianormatywne.Reykowskilokuje
jewtakzwanychstrukturachgłe
"bokichopisywanychprzezChomsky’ego.
Dowodzi,z
˙esa
"onespołeczniepodzielaneorazz
˙eichnaruszeniejestźdłem
poczuciaanomii.
Kolektywistyczneversusindywidualistycznezałoz
˙enianormatywnedoty-
cza
"koncepcjiświataspołecznegoiistotyludzkiej,wtymsposobuujmowania
siebie,czylikonstruowaniawłasnejtoz
˙samościorazwie
"zispołecznychireguł