Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdzia³2
34
pieczeństwo).WostatniejwersjikoncepcjiSchwartzawartościindywidualne
sa
"ułoz
˙onenadwóchwymiarach:otwartośćnazmiane
"–konserwatyzm(ope-
nesstochangeversusconservatism)orazprzekraczaniewłasnegoJa–pod-
wyz
˙szaniewłasnegoJa(self-transendingversusself-enhancing).Niemawie
"c
womawianejwersjikoncepcjiwartościwyodre
"bnionegowymiaruindywi-
dualizmversuskolektywizm.Jednakcharakterystykiposzczególnychwartości
pozwalaja
"identyfikowaćniektóreznichjakoindywidualistyczne,podczas
gdyinnesa
"kolektywistyczne(wsensieda
"z
˙eniadocelówjednostkilub
grupy).Podmiotowość,zwanarówniez
˙samokierowniem(self-direction),czyli
da
"z
˙eniedotwórczości,niezalez
˙ności,zaspokajaniaciekawości,decydowania
owłasnymz
˙yciu,wartośćstymulacji,otwartośćnazmiany,da
"z
˙eniedo
przyjemnościiradościz
˙yciatowartościindywidualistyczne.Natomiast
wartościpodkreślaja
"ceda
"z
˙eniedozakorzenieniawgrupie,konformizm
(wtymtakz
˙eskromność,grzeczność,zdyscyplinowanie),przywia
"zaniedo
tradycji,bezpieczeństwoiporza
"dekspołecznywia
"z
˙a
"jednostke
"zwie
"ksza
"
całościa
",sa
"kolektywistyczne(Schwartz,Sagiv1993;Phalet,Claeys1993;
Phalet1994;Skarz
˙yńska,Gientka1999).
Wymiarkulturowywartościautonomiaversuszakorzenienie,opisywany
przezSchwartza,róz
˙nisie
"niecoodindywidualizmu–kolektywizmuwuje
"ciu
innychautorów.Podstawowaróz
˙nicapoleganatym,z
˙epodczasgdyinni
autorzytacyjakHofstede(1980),Kagitcibasi(1997)czyTriandis(1995)
ła
"cza
"indywidualizmznastawieniemnarealizowanieindywidualnychcelów
(self-interestedpursuitofpersonalgoals),analizywykonaneprzezSchwartza
wykazuja
"brakzwia
"zkumie
"dzyakceptacja
"autonomiiaegoizmem(Schwartz
2003).Najsilniejszepodkreślanieautonomiiintelektualnejjestwkrajach
owysokimpoziomiewelfarestate.Kulturowaautonomiaversuszakorzenie-
niejestnatomiastsilniezwia
"zanazwymiaremwartościtradycyjnychversus
świecko-racjonalnych(traditionsversussecular/rationalvalues)opisywanym
przezRonaldaIngleharta(1997;2003)jakojedenzdwóchgłównychwy-
miarówkultury.Obatewymiarydotycza
"stopnia,wjakimjednostkajest
zanurzonawszerszejstrukturzeizwia
"zanazinnymiczłonkamitejstruktury
wzajemnymiobligacjami.Kluczowymaspektemzakorzenieniaitradycyjno-
ścijestsiećpowia
"zańzinnymi,nadawanieznaczeniazachowaniomikreo-
waniecelówpoprzezgrupytakiejakrodzina,naródczygrupyreligijne.
Słabna
"cestrukturypowia
"zańwewna
"trzgrupowych,relatywizacjaabsolutnych
znaczeńwia
"z
˙esie
"zprzechodzeniemdowartościracjonalno-świeckich,co
sie
"wia
"z
˙ezuwolnianiemjednostkiodobligacji(aleiopiekizestronygrupy)
orazprzejściemdosamodzielnegomyśleniaisamodzielnegoustalaniastan-
dardówocen.Jednostkiikulturymyśla
"cesamodzielnieiracjonalniesa
"
zarazemautonomiczne.Analizyempirycznewykazuja
"silnezwia
"zkimie
"dzy
wartościamizkulturowegowymiarutradycyjne–racjonalne(świeckie)awar-
tościamizakorzenienia–autonomii.Obatewymiarymaja
"27%wspólnej
wariancji,czylipozapodobieństwem,istnieja
"takz
˙emie
"dzynimipowaz
˙ne
