Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Myśleniepolityczne
Byćmoz
˙enacisknamistrzostwopromujedemokracje
",„doradza”bowiem
obywatelom,bywypróbowywaliswójwpływ,umieje
"tnościizdolności,
interesuja
"csie
"funkcjonowanieminstytucji,kontroluja
"cjeiwpływaja
"cna
ichdziałanie.Jednocześniedemokratyczneinstytucjemoga
"promowaćmist-
rzostwo,poniewaz
˙wymagaja
"wie
"kszejpartycypacjijednostekigruporaz
nagradzaja
"ciczynia
"cwartościowa
"aktywnośćnaichrzecz.
Rozwójorientacjiindywidualistycznejjestprzezwieluautorówtraktowany
jakowaz
˙naprzesłankapsychologicznazmianysystemupolitycznegowPolsce
iwEuropieŚrodkowo-Wschodniej(Koralewicz,Ziółkowski1990;Dekker
1994;Phalet1994;Reykowski1993a;1994).
Jakiewartościcenia
"Polacynapocza
"tkuXXIwiekuicoztegowynika
dlanaszychpolitycznychprzekonańizachowań?Ocenyróz
˙nychwartości
jakonajwaz
˙niejszegowarunkuudanegoz
˙ycia,dokonywanesystematycznie
od1992roku,wykazuja
"stabilnośćnaszegosystemuwartości.Wyraźne
zmianypolegaja
"jedynienawzrościeliczbyPolaków,dlaktórychnajwaz
˙-
niejszajestpraca(z26,6%wroku1992do35,3%wroku2003)oraz
wykształcenie(1,9%wroku1992,4,8%wroku2003)orazspadku(zwłasz-
czawporównaniuzrokiem2000)znaczeniapienie
"dzy(z40,6%wroku
2000do33,1%wroku2003)iniewielkimspadkuznaczeniaposiadania
dzieci(52,3%wroku1992,43,8%wroku2003)iudanegomałz
˙eństwa
(56,3%wroku1992,53,9%wroku2003)(Czapiński,Panek2004).
Tabela2.2.Procentrespondentówwskazującychposzczególnewartości
jakonajważniejszywarunekszczęśliwegożycia
Zdrowie
Udane
małżeństwo
Dzieci
Pieniądze
Praca
Opatrzność,
Bóg
Uczciwość
Życzliwość
iszacunek
Pogoda
ducha,
optymizm
Przyjaciele
Silnycharakter
Wolność,
swoboda
Wykształcenie
Wartości
1992
59,6
56,3
52,3
37,2
26,6
16,7
12,3
9,0
8,5
4,7
4,0
3,6
1,9
1993
62,9
57,6
50,0
39,8
30,1
13,2
10,6
7,5
7,8
4,8
3,5
3,3
2,4
1994
65,8
56,6
55,0
32,1
29,2
13,1
10,0
9,3
8,2
4,2
4,5
3,6
1,3
1995
59,6
55,9
51,0
36,1
29,6
16,4
10,0
Rok
7,4
9,0
5,6
4,1
3,8
3,7
1997
60,2
58,8
50,3
39,3
28,9
15,6
9,0
6,0
7,9
5,0
5,5
1,9
4,2
64,0
59,8
45,5
40,6
32,7
16,1
2000
9,2
7,9
7,6
4,8
3,4
3,1
4,9
64,0
53,9
43,8
33,1
35,3
2003
14,4
9,0
5,9
8,3
5,7
4,5
3,4
4,8
Źródło:Czapiński,Panek(2004).
37
