Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
StanisławaT.Surdykowska
Gwałtownezmianywgospodarkachwschodzących,dziękiktórymjużw1994roku
miałyonedwukrotniewyższetempowzrostuniżkrajewysokorozwinięte–przyjed-
noczesnymszybkimrozwojurynkówkapitałowych–wymagałydrastycznychproce-
sówdostosowawczych.Ichrozładowanie,określanemianemkryzysów,odbywałosię
takżewprzypadkukrajówwschodzącychnadrogęrozwoju.Chodzituprzedewszyst-
kimoMeksyk(koniec1994roku),krajeazjatyckie(1997),Rosję(1998),Brazylię
(1999),Turcję(2000),Argentynę(2001),Wenezuelę(2002).Spowodowałoto60%
spadekwartościakcjinatychrynkach.W2005rokurynkiwschodzącenadrobiłyte
straty,trzebajednakdodać,żeistniejeznacznarozbieżnośćpoglądówcodotego,jak
długotakistansięutrzyma.Wposzukiwaniuodpowiedzinatopytaniewartowziąć
poduwagęczynniki,dziękiktórymzachodziłypozytywnezmianywgospodarkach
rozwijającychsię.Panujepowszechnazgodawśródekonomistów,żeogromnypostęp,
októrymmowa,zostałosiągniętydzięki10:
'udanymreformomstrukturalnym,
'zdrowejpolitycemakroekonomicznej,
'wygranejwalcezinflacją,
'ograniczeniudeficytubudżetowego(obecnie–2006–przeciętnieniższegoniż
wwielukrajachwysokorozwiniętych),
'zmniejszeniuzależnościtychkrajówodkapitałuzagranicznego(byłoonobardzo
silnejeszczedziesięćlattemu),
'lepszemuzarządzaniudługiemzagranicznym,
'rosnącejświadomości,żekoniecznejestunikanieustalaniazbytwysokiegokursu
walutykrajowejwstosunkudorealnejwartościpieniądzawdanymkraju.
JaktwierdziS.Roach,analitykzMorganStanley,podstawowesłabościgospodarek
wschodzącychniewynikająjużzuzależnieniaodfinansowaniazewnętrznego,jakto
miałomiejscewlatach90.,leczztego,żeichrozwójzależyodpopytuzewnętrznego.
Naprzykładwprzypadkuspowolnieniagospodarkiamerykańskiejczychińskiejmoże
nastąpićspadekpopytunatowarygospodarekwschodzących,conegatywniewpłynie
takżenapoziomcenzbytu.
Trzebajednakpodkreślić,żeniezależnieodtychzagrożeńpodstawoweznaczenie
dladługoterminowychperspektywrozwojowychmapolitykaekonomicznadanego
kraju,którejcelemjestpoprawastandardużyciaobywateli.Stwierdzenietodotyczy
wszystkichgospodarek,nietylkorozwijającychsię,leczwprzypadkutychostatnich
okresyprosperitypowinnyzostaćwykorzystanedoprzyspieszeniareform,wszczegól-
nościdoograniczaniadeficytubudżetowego.Jeślikrajerozwijającesięodkładająten
problemzrokunarok,wówczasspóźnionereformystająsięjeszczetrudniejszedo
przeprowadzenia.WydarzenianaWęgrzechwewrześniu2006rokusąnajnowszym
przykłademnegatywnychskutkówzaniechanianiezbędnychreformwczasie,kiedy
powinnyonezostaćprzeprowadzone.
Takżepolitycywkrajachwysokorozwiniętychcorazczęściejbiorąpoduwagęko-
niecznośćmodyfikacjipolitykiekonomicznejichkrajówwkontekścienowegoukładu
siłwgospodarceświatowej.Najbardziejspektakularnysukceswtymzakresieodniósł
10„TheEconomist”,16września2006,s.3–30.
