Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
StanisławaT.Surdykowska
Właścicieleci,zwłaszczawprzypadkuinwestycjiportfelowych,reagująnakażdąpo-
jawiającąsięinformację,któramożemiećwpływnawartośćposiadanychprzeznich
papierówwartościowych,szczególnieakcji.Natejpodstawiepodejmujądecyzjecodo
zatrzymanialubpozbyciasięich.Jesttozwyczajny,prostymechanizmreagowania
inwestorów,doktóregomająprawowprzypadku,gdyichzainwestowanekapitały
zostałyźlewykorzystane(lubzachodziuzasadnionepodejrzenie,żetakmożesięstać)
ioznaczato,żezamiastpomnożeniawartości,nastąpiło(lubnastąpi)jejuszczuplenie
lubnawetutrata.Wówczasinwestorzyponosząstraty,jaktomiałomiejscenp.wRo-
sji,krajachzaliczanychdogrupy„azjatyckichtygrysówgospodarczych”czyBrazylii.
Dodaćtrzeba,żenierzadkobrakzrozumieniamechanizmówfunkcjonowaniaglo-
balnychrynkówfinansowychprowadzidoszukaniaprzyczynkryzysówfinansowych
pozasłabościągospodarek,którychonedotyczą.Chodzitutakżeoróżnegotypuin-
stytucjefinansowe,którychnawetnajbardziejwyrafinowanemodelezarządzaniaryzy-
kiemniechroniąprzedskutkamibłędnychdecyzjiwskomplikowanymśrodowisku
globalnychrynkówfinansowych.Przykładem3możebyćLong-TermCapitalManage-
ment,amerykańskifunduszspekulacyjny,wktórymryzykobyłokontrolowaneza
pomocąmodeliopracowanychprzezdwóchnoblistówz1997roku:R.G.Mertona
zUniwersytetuHarvardaiM.S.ScholesazUniwersytetuStanforda.Kłopotyfinanso-
wetegofunduszu,którenieomaldoprowadziłygodobankructwajesienią1998roku,
stanowiąprzestrogędlainnychcodozłożonościinwestowaniawwarunkachglobali-
zacji,gdyrozpoznanieryzykaztymzwiązanegobardzosiękomplikuje4.
Napodkreśleniezasługujeto,żeimszybciejinwestorzyreagująnarzeczywistekło-
potygospodarczekrajulubprzedsiębiorstwa,wktórymulokowaliswojekapitały,tym
niższesąkosztyniezbędnychzmian,jakiepowinnyzostaćtamwprowadzone.Niestety,
podstawowymdylematemglobalizacjirynkówfinansowychsątrudnościwewłaściwym
rozpoznaniuryzykaichuczestników.Dotyczytozarównodecyzjiokupniepapierów
wartościowych,jakipozbyciasięichwsytuacjizagrożeniautratyichwartości.
Skutkiemtegojestpodejmowanienierzadkopochopnychdecyzjiowycofaniuka-
pitałówportfelowychzdanegokraju(aniejednokrotnietakżeregionu).Wdobiere-
wolucyjnychzmianwtechnologiitworzeniaiudostępnianiadanychpodstawowym
problememstajesięrozpoznanietychinformacjiwdostępnychzbiorach,którenajbar-
dziejadekwatniecharakteryzująstandanegozjawiska,wtymprzypadkuprzedsiębior-
stwa,regionu,krajuitd.Jeśliinformacjetedotyczągospodarekwysokorozwiniętych,
3
Theriskbusiness,„TheEconomist”,17października1998,s.22;Aconfusingworldeconomy,„The
Economist”,21listopada1998,s.17;W.Gadomski,Ktogramakro,tengrakrótko,„GazetaWyborcza”,
17–18października1998,s.14–16.Donajbardziejznanychskandalifinansowychostatnichlatnależą:
upadekbrytyjskiegobankuBaringsBankLtdwskutekstratponiesionychprzezbłędnedecyzjeinwestycyj-
nebrokerawsingapurskimoddzialebanku–NickaLeesona–wwysokości1,3mldUSD;stratyOrange
CountywKaliforniiwwysokości1,6mldUSD,powstałewwynikujednoczesnegokupnaisprzedaży
obligacjikomunalnychihipotecznychprzyzałożeniuspadkustópprocentowych,naktóreliczyłBobCit-
ron,skarbnikpowiatu;stratywwysokości1,8mldUSD,któreponiosłaniemieckafirmaMetallgesellschaft
AG,handlująckontraktamiterminowyminaropęnaftową;upadekczwartegocodowielkościdomuma-
klerskiegoIamaichiSecurities,wskutekstratwwysokości2,1mldUSD.(Skandaleteorazwieleinnych
omawiająm.in.A.iR.WeronowiewksiążceInżynieriafinansowa,WydawnictwoNaukowo-Techniczne,
Warszawa1998).
4Pisząnatentematm.in.:P.N.Martin,B.Hollnagel,Największeaferyświata,Bellona,Warszawa
2005;J.Wajszczuk,Międzynarodoweśrodowiskofinansowe,KeyText,Warszawa2005.
