Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podsumowanie
Zanalitycznegopunktuwidzeniaproblemśmierciłączywsobie
rozważaniazzakresukilkudziedzinfilozofii:metafizyki
(współcześnierównieżontologii),antropologiifilozoficznej,
aksjologiiczyfilozofiikultury.Ichwspólnymwyróżnikiemjest
dążeniedouchwyceniairozstrzygnięciakwestiiśmierciwsposób
koncepcyjny,konkluzywnyiracjonalnieuzasadniony.Będąc
zagadnieniemwrozważaniachnadbytem,śmierćjestpojmowana
jakozdarzenie,jakosynonimkresu,jakoniebyt,jakonegacjabycia,
jakozaprzeczenieegzystencji.Dlawieluhistorycznychodmian
filozofiiśmierćbyłazarazemzagadkąiprzedmiotemgruntownego
namysłu.DlaMarkaAureliuszapozostawała„tajemnicąnatury”,
całkowicieneutralnąmoralnieinieuchronnądekompozycją
irozproszeniemtego,cojąpoprzedzałojakozorganizowana
materia24.Zkoleipóźniejsza,filozoficznafiguraśmierciboga
uschyłkuXIXstuleciasymboliczniepowiązaławsobiewszystkie
istotneargumentysceptyków,agnostyków,kwestionujących
metafizycznewyobrażeniepowszechnegoładu,któregoczęścią
miałbybyćczłowiek.GłoszonaprzezNietzscheańskiegoszalonego
człowiekaśmierćbogasymbolizowaławolęegzystencjalnej
autonomiiczłowiekaorazwrównymstopniuprzekonanie
obezcelowościistniejącegoświata.Jednymprostymaktem
definitywnieunicestwionomiaręiporządek.Człowiekodrzucił
dawnetablicewartości,ajednocześniewziąłnasiebiezobowiązanie
douczynieniaswojegoświatasensownym25.
Wrazzpostępempoznawczym(wtymnaukowym)tajemniczość
śmierciitowarzyszącejejeschatologicznewyobrażeniastopniowo
ikonsekwentnietraciłynaznaczeniu,byostateczniepozostać
historyczno-kulturowymiistotnymegzystencjalnieskładnikiem
zbiorowejświadomości.Naukowerozpoznaniefenomenuśmierci
–główniezasprawąnaukprzyrodniczychimedycyny
–doprowadziłodojejrelatywizacjiikontekstualizacji.Modyfikacja,
jakąwtomyśleniezczasemwprowadziłaFreudowska
psychoanaliza,ukazującapopędżyciaipopędśmiercijako
