Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Człowiekwprzestrzenimiasta.Odutopiioświeceniowej…
doskonałego,antynomiiwobecświatarzeczywistego,idealnegoustroju,miej-
sca,gdzienajważniejszymiwartościamibyłysprawiedliwość,wolność,pokój
orazpowszechnaszczęśliwośćwszystkichludzi7.Oznaczaonoteżswoisty
flprojekt”alternatywnychświatów8.Jesttakżeutopiagatunkiemliterackim,
któryosiągnąłnajwiększąpopularnośćwepoceoświecenia.Powieściutopij-
neprezentowaływyidealizowanąkrainęodpowiadającąideałomspołecznym
imoralnympisarza9.
Współczesnemiastaidealnerównieżbywająnazywaneflutopijnymi”10.
Greckiterminflutopia”wmiaręupływuczasunabrałnowegoznaczenia
–fljestodpowiednikiemwszelkiejdziałalności,którejpoczątkoweintencje
niemogązostaćspełnionewtrakciedziałaniaiktóramusizadowolićsię
osiągnięciemcelujedyniewprzybliżeniu”11.Nowoczesnąutopięrozumiemy
czasemjakoodległemiejsce,obecnetylkowwyobraźni,państwoidealne,
gdziepanująwłaściweinaturalnestosunkispołeczne.Określenieflutopij-
ny”konotujetakieprzymiotnikijaknieżyciowy,nierealnyorazrzeczowniki
–mrzonka,plan,wzniosłypomysł12.flUtopia”wsensiepotocznymjestczymś
nierealnym,czegoniemożnazrealizować13.Rozumianewtensposóbpojęcie
flutopii”pozwalarozważaćomawianyterminjakojednązkategoriiurbani-
stycznych,ponieważdziałaniazmierzającedowykreowaniaiprzewidywania
zagospodarowaniaprzestrzennegosągłównymzadaniemurbanistyki14.
Utopiemiejskiewkażdejepocesąwyrazemdążeniadowykreowania
idealnychprzestrzeni,stanowiąodzwierciedlenieludzkichpragnień.Two-
ryarchitektoniczne,unikatowemonumentyiniezwykłekonstrukcjebywają
niejednokrotnieświadectwempostępuludzkichmożliwości,ilustrująpo-
ziomzdobytejwiedzy,doświadczeniaiumiejętnościludzkichcywilizacjina
przestrzenidziejów.Architektonicznedzieławyrażająnieustannąpogońza
przekraczaniemrekordów,osiągnięciemnajlepszychwyników,choćniezawsze
7
Utopia:hasło,[w:]E.Sobol(red.),Słownikwyrazówobcych,Warszawa2002,s.1149.
8
M.Czeremski,J.Sadowski,Mitiutopia,Kraków2012,s.123.
9
Utopia:hasło,[w:]L.Durska,A.Nawrot,G.SętkowskaSteczek(red.),Słownikterminów
literackich,Kraków2004,s.246.
10
Z.Paszkowski,Miastoidealnewperspektywieeuropejskiejijegozwiązkizurbanistyką
współczesną,Kraków2011,s.148.
11
Tamże.
12
Utopijny:hasło,[w:]A.Kubisa-Ślipko(red.),Słownikwyrazówbliskoznacznych,Poznań
2000,s.163.
13
J.Jaśtal,hasło:Utopia,[w:]J.Hartman(red.),Słownikfilozofii,Kraków2004,s.241;
Utopia:hasło[w:]M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego,Warszawa1981,s.632.
14
Z.Paszkowski,dz.cyt.,s.148.
15
