Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
BarbaraBokus,EwaKosowska
Zperspektywyteoriiczynnościpodmiotowycharakterczłowiekapolega
natym,żepopierwszepotrafionobiektywnąswojąsytuacjęrozpoznać
izrozumiećznaczenieposzczególnychelementów”.Toumożliwiamupo
drugieprzekształceniepercepcjisytuacjiwzadaniadowykonania.Zadania
zaśprowadządorealizacji,dorozwijaniadziałalnościwokreślonymkierun-
ku,itunależyszukaćtrzeciegoprzejawupodmiotowościczłowieka,wtym
mianowicie,żepotrafionstalenapływającebodźceinterpretowaćiselekcjo-
nowaćzewzględunapostawionezadanie”(Tomaszewski,1984,s.132–133).
ProfesorTadeuszTomaszewskiniejednokrotniepodkreślał,żesytuacjajest
zawszeczyjaś,jakiegośpodmiotu,któryjestwyróżnionymelementemsytu-
acji.Dodawał:DOpisujączaśzachowaniesięczłowiekawokreślonejsytuacji,
musimypamiętaćnietylkootym,żejestonoreakcjąnadanąsytuację,lecz
iotym,żezachowanietojestrównieżrozwiązywaniemtejsytuacji”(1975a,
s.20).Zatemnietylkosytuacjawpływanaczłowieka,aletakżeczłowiek
przekształca,zmieniasytuacjęwwynikuwłasnychczynności.Toważny
ioryginalnyaspektteoriiTadeuszaTomaszewskiego.Formułateoriiczynno-
ści,wyrażającatezęDczłowiekjakoprzedmiot(oddziaływań)iczłowiekjako
podmiot”,manastępującąpostać(Tomaszewski,1984,s.131):
STp[Z/S-O-R/W]STk
Legenda:SToznaczasytuacjęczłowieka,zaśpołączeniaSTpSTktociągzda-
rzeńodsytuacjipoczątkowej(STp),zktórejwynikłapotrzebaczłowiekaiktóra
stałasiępodstawązadania(Z),dosytuacjikońcowej(STk),którazostałazapro-
jektowanajakorealizacjazadaniaijakowynikodpowiedniejczynnościcelowej.
MechanizmS-RjestpodporządkowanyukładowiZ-W
,którystanowidlańukład
odniesienia,określającykażdorazowoznaczenieSiodpowiedniodotegorodzaj
reakcjiR.PośredniczącafunkcjastrukturwewnętrznychOjestteżrealizowana
wkontekściezadania.
CzęśćI.Kontekstsytuacyjny,kontekstkulturowy,ekosystem
WkilkurozdziałachniniejszegotomuUczniowieProfesoraprzybliżająteorię
czynnościMistrza,wtymujęciesytuacji.Tomotwierarozdziałzatytułowany
Sytuacjapsychologicznaizmianapsychologiczna.Autor,WiesławŁukaszew-
ski,ukazujezaTadeuszemTomaszewskimsytuacjępsychologicznąjako
triadęDwymaganiamożliwościwarunki”.Przedstawiagłównezałożenia
teoriiTomaszewskiego.Dowodziteż,żemotywacjazadaniowależącaupod-
stawwykonywaniaczynnościokazujesięwświetledzisiejszejwiedzybardziej
złożonaniżopisywałtoProfesor.Zwracauwagęnietylkonamotywzmiany