Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Człowiek-pytanieotwarte
19
Określenieczłowiekamianemautorapytań,stawianychzarówno
światu,jakisamemusobie,wydajesięważnedlaujawnieniaspecyfiki
byciaczłowiekiem.Dlategopytanietoniepowinnobyćstatyczneiza-
wężonedojednejperspektywy,np.poznawczejlubeksponującejludz-
kąrozumność,marginalizującejinneaspektybyciaczłowiekiem.
Współczesnyświat,zpowoduzłożoności,atakżebogactwaiza-
gęszczeniakulturowychartefaktów,skłaniadoprzedstawieniaracji
usprawiedliwiającychstawianiepytańoczłowieka.Każdeprzecież
pytaniepowinnowykazywaćswojązasadność,przydatność,celo-
wość.Czyzatempytanieoczłowiekaczemuśsłuży?Czybronisięjako
zadanenienadaremnieiczymożnawykazaćjegoważność,zwłasz-
czawkonfrontacjizrozlicznymipytaniamizadawanymiwobrębie
poszczególnychnaukszczegółowych?Pytanianaukświadcząorze-
czywistychdeficytachteoriiipraktyki,azarazemprowadządoich
przezwyciężenia.Niesącelemsamymwsobie,lecztylkokierunkow-
skazemorazczynnikiemstymulującymprocesrealizacjiokreślo-
nychzamierzeńikatalizującympoczynaniabadawcze.Prawidłowo
sformułowanyproblembadawczy,zobiektywizowanywpytaniupo-
stawionymwobrębiekonkretnejdziedzinynaukowej,wyrażatrafną
diagnozęjakiegośpoznawczegoniedostatku.Jednocześniepozwala
napodjęcieaktywności,którawbliższejlubdalszejprzyszłościzmie-
rzadorozwiązaniazarysowanegoproblemu.
Zpewnościąobieperspektywy,wktórychpojawiasiępytanie
oczłowieka-filozoficznaoraznaukowa-wykazująróżnicenatyle
czytelne,żeniepoddająsięunifikacjianiutożsamieniu.Możnaby
nawetzałożyć,żemiędzyfilozoficznąoraznaukowąformułąpytania
oczłowiekapojawiasię,jeślinieopozycja,toprzynajmniejnapięcie.
Otobowiemzjednejstronyfilozofiapragnieutrzymaćdystanswobec
osiągnięćiustaleńnaukszczegółowych-niezbędnydowypracowania
właściwegodlaniejsposobuproblematyzowania,tzn.autonomiczne-
goiuwzględniającegoniezbędnydladyskursufilozoficznegopoziom
abstrakcji.Perspektywafilozoficznegonamysłuniejesttakbezpo-
średnioweryfikowanaempirią,jakmatomiejscewprzypadkunauk
realnych;niejestteżpoddanarygoromredukcjitematycznej(zwęże-
niapolazainteresowańdokonkretnegoobszaru,poddającegosięem-
pirycznemuwytyczeniu)iabstrakcjimetodologicznej(poprzestaniu
