Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp:Pojęcielosuwnowoczesności
17
cji,niewidziałnatomiastcałejszerokiejproblematycznościczło-
wieka,która,międzyinnymidziękijegopismom,kształtowała
sięwmyślinowoczesnej.
Dyskursolosieposiadazawszejakoswądrugąstronękwe-
stięwolnościczłowieka.OtwartaprzezWolteraprzestrzeńmy-
śleniaoczłowiekuuprawiającymwłasnyogródrozumuiży-
ciarozumnegonarzucaławięctakżedalszepytaniaocharak-
terizakreswolności.Nietzsche,zwłaściwąsobieprzenikliwo-
ściąijasnościąwidzenia,rozumiałniewystarczalnośćnegatyw-
negosensuwolnościjakowyłącznieniezależnościodprzymu-
suzewnętrznego.Dlaniegowolnośćmusimiećprzedewszyst-
kimsenspozytywny,czylibyćnietylkowolnościąodczegoś,
albowiemjejistotąjestbyciekuczemuś.Innymisłowy,reali-
zujesięonadopierowtwórczości,nigdyzaśwczystejnegacji
dającejoswobodzenie.Dziękitemuwłaśniewzakresiekwestii
człowiekaijegolosuNietzschedokonałistotnegokrokuwlogi-
cerozwojufilozoficznegodyskursunatentemat.Namiejscera-
dykalnegoprzeciwstawianialosuiwolnościwysunąłkoncepcję
wzajemnegoichwarunkowaniasięiichjedności.Zmieniłtym
samymprzedewszystkimmetafizykęlosu,czyniączniegona
miejscebytunadprzyrodzonegorzeczludzką,arcyludzką.Los
zzaświatówzostałsprowadzonynaziemię,wyrwanyzrąkbo-
skichiwłożonywręceczłowieka.Możnawięcpowiedzieć,że
jesttopoczątekobecnościlosuwogrodzieKandyda.Loszmi-
tycznegowyobrażeniastałsiękategoriąnowoczesnegorozumu.
Pouwolnieniuodpredestynacjinastępujezateminternaliza-
cjaipersonalizacjalosu.Losztranscendentnejsiłyprzemienia
sięwjednązwładzczłowieka,któremuprzyznajesięzdolność
określaniasiebieorazoddziaływanianaprzebiegwłasnegoży-
cia.Źródłemimiejscemlosuokazujesięwtedyosoba,indywi-
dualnyczłowiek.Transcendencjęzastępujeimmanencja,apo-
wszechnośćulegaindywidualizacji.NietzscheiSchelerodwo-
łalisię,każdyodpowiednio,dowolilubdoemocjijakododzie-
dzin,wktórychformujesięlosjednostkowy.
Takainternalizacjazasadniczozmieniasenslosu.Przekształ-
ceniuulegaprzedewszystkimstosunekżyciailosu.Losoka-
zujesięwtedynietylkosiłąpanującąnadżyciem,lecztakże
