Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Suski,Rzymskiekłopotyzdatowaniem...
śmynainskrypcjachrecepcjęhasełzpropagandyAureliana,którepojawi-
łysięwmennictwie43.
Treść,którakryjesięzatymtytułem(restitutororbis),jestdosyćbanal-
nainienależywiązaćinskrypcjiCIL,XII,5456zpokonaniemTetricusa.
Tohasłopropagandowepojawiającesiępoczątkowowimperialnymmen-
nictwieprzedjeszczeprzedlikwidacjąImperiumGalliarum,skądtrafiło
nainskrypcje.KamieńmilowyzFréjuszapewnepowstałw275r.inajego
podstawieniemożnawżadensposóbdatowaćzwycięstwaAurelianawGa-
lii,którezapewnemiałomiejscewroku27444.Podaniebłędnegonumeru
tribuniciapotestasAureliananatejinskrypcjispowodowałzapewnepro-
stybłądkamieniarza.Tymsamymnajstarszymtekstemepigraficznym,któ-
rymożedatowaćzajęcieGaliiprzezAureliana,jestkamieńmilowyzOrle-
anu(AE,1979,499)45.
RomanProblemswithDates
Chronologyofpoliticaleventstakingplaceinthe3rdcenturyevokesalotof
controversyduetothestateofthesourceresearch.Itregardsthecaseofthedate
oftheGalliarumEmpireliquidationbyAurelian.Manyresearcherstriedtofindout
whenithadtakenplaceexaminingtheinscriptionCIL,XII,5456,onwhichthe
EmperorbearsthetitleRestitutorOrbis.Thisinscriptionmentionsfourthtribuni-
ciapotestasoftherulerandhispostasThirdConsul.Unfortunatelybothdatesare
contradictorytooneanother(Aurelian,sfourthtribuniciapotestascoveredthetime
from10thDecember272to9thDecember273whereasThirdConsulateoccurred
43
Jakwiadomozwiązekpomiędzyhasłamipropagowanyminamonetachasposobemodczy-
taniaichprzezmieszkańcówimperiumjestnajczęściejniedoustalenia(A.Kunisz,Rolaźró-
dełnumizmatycznychwbadaniachnadideologiąipropagandąwpaństwierzymskim[w:]
A.Kunisz(red.),RzymAntyczny.Politykaipieniądz,T.1,Katowice1993,s.56).Dzięki
inskrypcjommożemypoznaćrecepcjeinteresującegonashasławśródludnościcesarstwa
(wystawcówinskrypcji,czyliosób,którenależądomiejscowychelit).Słabośćprzedstawio-
negownioskuwynikazniewielkiejliczbyzachowanychiznanychinskrypcjicesarza.
44
J.Lafaurie,L’empireGaulois.Apportdelanumismatique[w:]ANRW,II,2,Berlin–New
York1975,s.941,943;I.König,op.cit.,s.163–165;J.F.Drinkwater,op.cit.,s.187;
D.S.Potter,ProphecyandHistoryintheCrisisoftheRomanEmpire,Oxford1990,s.62;
A.Chastagnol,HistoireAuguste.LesempereursromainsdesIIeetIIIesiécles,Paris1994,
s.852,860;M.Christol,L’empireromainduIIIesiècle,Paris1997,s.161;A.Watson,Au-
relianandtheThirdCentury,London–NewYork1999,s.92–93;A.Ziółkowski,Historia
Rzymu,Poznań2004,s.520;D.S.Potter,TheRomanEmpireatBay180–395,London–
NewYork2004,s.272.
45
Datowanyjestonnapiątątribuniciapotestasidrugikonsulatcesarza(wspomnianejest
desygnowanieAureliananatrzecikonsulat).Jeżeliprzyjmiemy,cojestbardzoprawdopo-
dobne,żeAurelianpotryumfieprzyjąłdodatkowątribuniciapotestas(przyp.24),tomo-
żemyuściślićjejpowstanienapierwsząpołowę274r.Wprzeciwnymwypadkuniemoż-
nadokładniejokreślićczasujegopowstanianiżna274r.
23
