Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
I
Wyzwolenieczynowezniewolenie?
nianaRadogoszczuigettautworzonegowŁodzi.Zkoleiwmarcu
1940r.wramachtzw.T4Aktion(neutanazjiosóbniepełnowar-
tościowych”)hitlerowcyzabiliponadpółtysiącachorychiupośle-
dzonychpsychicznieosóbzeszpitalapsychiatrycznegowKocha-
nówce,wykorzystującruchomekomorygazowe,umieszczonena
samochodzie3.
Niemalnatychmiastpozajęciumiastaprzezwojskaniemieckie
rozpoczęłasięeksterminacjajegożydowskichmieszkańców.Okupa-
cyjnaadministracjazgromadziłaokoło
160tysięcyłódzkichŻydówwgetcie
naBałutachwpółnocnej,najbardziej
zaniedbanejdzielnicyŁodzi.Getto
utworzonoformalniewlutym1940r.,
aostatecznieodizolowanodwamiesią-
cepóźniej-30kwietnia.W1941r.wy-
siedlonodoniegoŻydówzokolicznych,
podłódzkichwsiimiasteczek,ztamtej-
szych,stopniowolikwidowanychgett,
Fot.4.WojskoniemieckienaDworcu
Fabrycznym(NarodoweArchiwum
wreszcie-ponad20tysięcyŻydów
Cyfrowe,sygn.2–4133)
zzachodniejEuropy.Dodatkowona
krótkoumieszczononatereniegetta
okołopięćtysięcyRomów,którzyniedługopóźniejzostaliwywiezie-
niizgładzeniwChełmnienadNerem.
Jakoceniająhistorycy,wsumieprzezLitzmannstadtGhettoprze-
szłookoło200tysięcysynówicóreknaroduwybranego.Egzystowali
oniwnieludzkichwarunkachbytowych,wyniszczaniprzezchoroby,
głódiniewolnicząpracęorazmordowaniwegzekucjach.Ci,którzyto
przetrwali,zostalinastępniewdwóchetapach-w1942r.iwsierpniu
1944r.-niemalbezwyjątkuwymordowani.Ginęlinajpierwwobozie
zagładywChełmnienadNerem(1942r.),apodczaslikwidacjigetta
wsierpniu1944r.zabijaniwkomorachgazowychAuschwitz-Birkenau.
GettowniemieckimLitzmannstadtbyłonajwiększympowarszawskim
(wstolicyPolskistłoczononaobszarzedzielnicywydzielonejokoło400
tysięcyŻydów)iostatnimzlikwidowanymprzezNiemcównaziemiach
3
Ilustrowanaencyklopedia...,z.10,s.280–281.
