Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ilustra-wrazzszachami,gitarąimonetami-pozwalaludziom,
którzyniemogąuniknąćśmierci,przynajmniejoniejzapomnieć
(VanitasanonimowegomalarzawLuwrze,VanitasHarmenavan
SteenwijckawmuzeumLakentalwLejdzie).
WmalarstwiefrancuskimXVIIIwiekuksiążkazaczyna
pojawiaćsięrównieżwinnychkontekstach,ilustracyjnychlub
symbolicznych.Częstopokazywanajestjakotowarzyszkachwil
samotności,któraskłaniadoromantycznychmarzeń(Pierre-
-AntoineBaudouin,Lalecture)lubpomagastawićczołaprze-
ciwnościomlosu(HubertRobert,CamilleDesmoulinsenprison).
Książkaobecnajestwświecieprzeżyćosobistychjużwokresie
dzieciństwa,kiedypełnifunkcjępomostumiędzyniewinnością
aświatemdorosłym;jestprzedmioteminicjacyjnym,dziękiktó-
remuwkraczasiędokrainypoznania(Jean-HonoréFragonard,
L’Etude).Wżyciutowarzyskimnarzucaonaswojąobecność,
gdyżstajesięcentruminstytucjisalonu(Jean-FrançoisdeTroy,
LalecturedeMolière,1728)lubdekoracjąwwyrafinowanej
sztuceuwodzenia(deTroy,LaJarretière,1724).Jednakwtym
stuleciujestonapostrzeganagłówniejakooznakapotęgi:potę-
giwiedzyoświecieuporządkowanym,azatemujarzmionym;po-
tęgimyśli,któramoże-jeśliniezmienićświat-toprzynajmniej
zainicjowaćreformępaństwa(JacquesAved,M.lemarquisde
Mirabeaudanssoncabinet).Wtymczasieniemożnajużsobie
wyobrazićwładzybezgrubychwoluminówzawierającychreguły
dobregorządzeniabądźpamięćowiekachprzeszłych(Mme
ElisabethVigée-Lebrun,Charles-AlexandredeCalonne,1784).
Broń,którąodtądpodbijasięświat,toniebrońwojowniczego
Marsa,leczEncyklopedia-księgamocyparexcellence(Maurice
QuentindeLaTour,MadamedePompadour)47.
Analizazasobówbibliotekprywatnychmożedaćwgląd
wistnieniepewnychnapięćkulturowychwobrębieelity.Wieku
XVIIIdotyczyatrakcyjnahipoteza,przeciwstawiającanszlachtę
47
Katalogwielkiejwystawylondyńskiejzroku1968(Franceinthe
eighteenthcentury)zawierareprodukcjewszystkichobrazówcytowanychwtym
akapicie,zwyjątkiemportretuM.dePompadourLaToura(nr312,335,298,
108,106,87,168,26).
32
