Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DlaczegoMatrix?
21
inierealny.Aletrzebapamiętać,żeMatrixtoprzedewszystkimfilm,wy-
kreowanyświatfikcyjnyinieoposzukiwanieteoriiwsamymMatrixie
tuchodzianiteżojegouteoretyzowanie.Dostarczainspiracji,prowo-
kujedozadawaniapytańidyskusji,pobudzazainteresowanieifunkcje
tespełnia,jaknapopkulturowytwór,zaskakującodobrze[Herbrechter,
2006,s.7-10].
Uważnarecepcjafilmupokazuje,żeMatrixjestswoistąmaszynąfilo-
zoficznągenerującą(nawzórświatarealnego?)ogromnąliczbęproblemów
filozoficznych.2OdnajdziemytuKartezjańskiproblemodróżnianiajawyod
snu,liczneproblemyepistemologicznedotyczącepewnościiuzasadnienia
naszejwiedzy,platońskąjaskinię,arystotelesowskątreśćiformę,monady
Leibniza,metafizykęBerkeleya,rozważanianadproblememczasuBerg-
sona,kwestiedotycząceontologicznegostatusurzeczywistościwirtualnej,
cyberprzestrzeniiucieleśnienia.3Atakżerozważaniaetycznetraktujące
owartościpozostawaniawświeciewirtualnym,awięcipytaniaorolę
technikiwnaszymżyciu,krytykęwspółczesnejkulturyispołeczeństwa
J.Baudrillarda,dyskusjęnadproblematykągender,rasą,etnicznością,kla-
samiimiejscemzajmowanymprzezniewewspółczesnejposthumani-
stycznejsubiektywności.4Torównieżkrytykawspółczesnegokapitalizmu
wjegoneoliberalnejwersjiikwestiepolitycznezwiązanezpodejmowa-
niemrewolucyjnychdziałań,możliwościązmiany,nowymiformamialiena-
cjiiwspólnoty,roląestetykiiprzyszłościąmarksizmu,roląutopiiiprzy-
2OkreśleniepochodzizBadiou,2003,zob.takżeDuring,2006,s.131-134.
3Kartezjańskiproblemodróżnianiajawydosnuorazzwiązaneztymkwestieepi-
stemologiczneomawiająm.in.:ErioniSmith[2002]orazGrau[2005b].Platońskiewątki
pojawiającesięwMatrixierozwijająm.in.:Partridge[2002],Irwin[2002c].DoArystotelesa
nawiązująwswoichrozważaniachGraciaiSanford[2002].OdwołaniadomonadologiiLe-
ibnizaznajdziemyuGreenberga[2002],natomiastdometafizykiBerkeleyaodwołująsię
m.in.:Mawson[2002]iLloyd[2002a].Bardzociekawerozważanianadinterpretacjąefektu
bullet-timewoparciuoBergsonowskiepojęcietrwaniamożnaznaleźćw:During,2006.
Okwestiachontologicznych,umyślerozszerzonymiucieleśnionympisząm.in.:Chalmers
[2002],Clark[2002]iIhde[2006].
4KwestieetycznepojawiającesięwMatrixietochybanajczęściejdyskutowanefilo-
zoficznemotywytegofilmu,pisząonich:Driver[2002],Vasiliou[2002],McKenna[2002],
Pryor[2002],Griswold[2002],Hanson[2004],Zynda[2004],Boettke[2004],atakżewie-
luinnychautorów.Ozagrożeniachzwiązanychzrozwojemtechnologiicyfrowychpiszą
m.in.:Warwick[2002],Kurzweil[2004],Joy[2004].ZpunktuwidzeniafilozofiiJ.Baudril-
lardaoMatrixiepiszą:Hanley[2002],Felluga[2004],Watson[2003],Lutzka[2006].Kwestie
związanezposthumanistycznąsubiektywnościąomawiam.in.Emig[2006].
