Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DAGEROTYP
STUDIAZHISTORIIITEORIIFOTOGRAFII
NR2(26)/2019
MałgorzataMariaGrąbczewska,WeronikaKobylińska-Bunsch
Sukceswładzyczytriumffotografii?
Wmiejskimpejzażu,wzgiełkuprzejeżdżającychwtlepojazdów,stająnaprzeciw
siebiedwiekobiety(il.1).Jednaznichwyraźniedominuje,cojestczytelnezarów-
nopoprzezjejpostawę,jakiubiórczyakcesoriawskazującenapełnionąprzeznią
funkcję.Jejzadaniemjestpanowanienadruchemdrogowym,nadzórnadsytuacją
rozgrywającąsięwprzestrzenipublicznej.Taumundurowanakobietawskórzanym
płaszczureprezentujemechanizmywładzy.Jejwyprostowana,naprężonasylwetka
wyrażapełnągotowośćdopełnieniasłużby.Możnabyjejprzypisywaćpewnąpa-
sywnośćzewzględunasplecioneztyłudłonieniewyrażająceżadnegojednoznacz-
niewładczegogestu,gdybynieukrywającysięwnichprzedmiot–narzędziesłużące
dosygnalizacji,które–choćwpotocznymjęzykupolskimnazywanejestpieszczo-
tliwielizakiem,pozostajedefactonarzędziemsprawowaniakontroli.Pozornienie-
winnyprzedmiotnaznaczonyjestsymbolicznąprzemocą,którejnieukryjenawet
lingwistycznaucieczkakuprzyjaznym,łagodzącymkonotacjom.
Naprzeciwmilicjantki,ucieleśniającejelementpaństwowejrepresji,stoinaga
EwaPartum(ur.1945).Polskaartystka,któraswojądziałalnościąwlatach70.i80.
XXwiekuantycypowałazjawiskosztukifeministycznejikrytycznejwPolsce,wyko-
rzystaławanalizowanymfotokolażuzseriiSamoidentyfikacja(1980)własnywize-
runek.Partumwkleiłaobrazswojegociaławbanalnąfotografięulicznąicelowo,
byzaakcentowaćingerencjęwwyjściowymateriał,pozostawiławokółswojejsyl-
wetkibiałefragmentyniedokładnieprzyciętegopapieru.Choćnagapostaćkobieca
możekojarzyćsięzuwspółcześnionąwersjąsłynnejfiguryNudaVeritas,toPartum
pozbawionajesttupierwotnej,biologicznejsiły,wktórąwyposażyłkobiecąpostać
chociażbyGustavKlimt(il.2).MimokonfrontacjizmilicjantkąjęzykciałaPartum
zdradza,żesytuujesięonawpozycjiofiary1.Wciszy,spokoju,zopuszczonymirękami
1ZczymbyćmożeniezgodzilibysięAnnaHekmatiAdamMazur,którzyanalizująctępra-
cęstwierdzili,żewobliczunagiejartystkiHpatriarchatdyskretniesięwycofuje”.Niemniejsama
performerkaprzyznawaławwywiadach,żenagopojawiałasięrzadko,tylkowgaleriachlubnie-
