Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Figementetexpressionsfigées...
lesrestrictionssélectionnellesoul’impossibilitédetraduiredansuneautre
langue;
lefigementestunequestiondegradation,unphénomènedecontinuum;
ladifficultédedéciderducaractèrefigéd’uneexpressionprovientdesonca-
ractèregraduel,levéritableproblèmecorrespondàlalimiteinférieuredufi-
gement,c’est-à-direauxexpressionspeufigéesousemi-figées;
lefigementestàlafoisunenotiondiachroniqueetsynchronique;ils’inscrit
dansletemps,ledegrédefigementpeutdoncvarierenfonctiondustade
diachroniqueauquelsetrouveuneséquenceenvoiedefigement.
1.1.1.Expressionsfigéesetautreterminologie
Lamatièredesexpressionsfigées,commenousl’avonsdéjàsignalé,n’est
pasrégulièrenihomogène.Parconséquent,nilaphraséologieentantque
science,nisesnotions-clésnepeuventêtreunivoques,nistrictementdélimi-
tées.Traditionnellement,pourdénommerlesexpressionsfigées,onemploie
égalementdestermestelsqueséquence,unité,locution,tournurefigée,phra-
séologismeoubienunitéphraséologique.SelonleDictionnairedeLinguistique
deJ.Dubois(1973),lalocutionouexpressionfigéedésigneungroupede
mots(nominal,verbal,adverbial)àquilasyntaxedonneuncaractèrede
groupefigéetquicorrespondentàdesmotsuniques.
Lanotiond’expressionfigéeresteaussienrelationavecd’autrestermesse
référantàdesphénomènessemblables,s’inscrivantégalementaufigement
lexical.
Laphraséologiemoderneessaieparfoisdeséparerl’étudedesphraséolo-
gismesdesétudeslexicologiquesconcernantdesmotscomposés.D’autrepart,
onchercheégalementàdétacherlaphraséologiedesanalysesparémiques,età
s’occuperdesproverbesdansuneoptiquepurementlinguistique.Ainsipeut-on
direquel’unitéphraséologiquesesitueenfaitentredeuxlimites.Lemotcom-
poséconstituesalimiteinférieure,leproverbesalimitesupérieure.
LeDictionnairedeLinguistiquedeJ.Dubois(1973)définitlemot
composécommeunmotcontenantdeuxmorphèmeslexicauxouplus,etcor-
respondantàuneunitésignificative.Ainsi,chou-fleur,malheureux,pommede
terresontdesmotscomposés.Enrevanche,parcomposition,ondésignela
formationd’uneunitésémantiqueàpartird’élémentssusceptiblesd’avoirpar
eux-mêmesuneautonomiedanslalangue.Àcetitre,lacompositionestgéné-
ralementopposéeàladérivation,quiconstituelesunitéslexicalesnouvelles
enpuisantéventuellementdansunstockd’élémentsnonsusceptiblesd’emploi
indépendant.