Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Starzeniesięludnościjestprocesem,którypojawiłsięnapewnymetapieroz-
wojuspołeczeństwa,najwcześniejstałosiętoweFrancji.R.Pressatzwróciłuwagę
nato,żewpiramidziewiekuludnościfrancuskiejjestondostrzegalnyjużw1851r.
[1966],E.Rosset[1978]nawetnazwałtenkrajkolebkąstarzeniasiępopulacji.
FrancjawkroczyławXXw.jakokrajstary(13%ludnościwwieku60+w1901r.)
idozakończeniaIIwojnyświatowejpozostawałapodtymwzględemnapierwszym
miejscunaświecie.Współcześniestarzeniesiępopulacji,wrazzespadkiempłodno-
ści,jestzjawiskiemtypowymdlademograficznegoobrazuEuropy.Wmiaręrozpo-
wszechnianiasiętegoprocesuzaczętoformułowaćjegooceny.Wśródpierwszych
podejśćprzeważałyopiniekrytyczne.Wyrażanojeprzedewszystkimwlatach50.,
obawiającsięzahamowaniapostępu,jeśliwspołeczeństwieudziałludzistarszych
będzieznaczny.Współistniałyznimiocenypozytywne,jaknaprzykładtasfor-
mułowanaprzezF.Notesteina:„Rozważanyogólnie«problemstarzeniasię»nie
jestwcaleproblemem.Totylkopesymistycznysposóbspojrzenianawielkitriumf
cywilizacji”[1954].Poglądyoptymistycznezaczęłydominowaćwlatach60.i70.
NaprzykładA.Myrdal(za:[Rosset1978])byłazdania,żeobawycodoskutków
starzeniasięludnościniewydająsięuzasadnione.Jakowyjaśnieniepodawałanie-
spotykanewcześniejmożliwościrozwojuaktywnościmłodychwbiznesie,wróż-
nychorganizacjach,wnauceiogólniewspołeczeństwie.Zwróciłateżuwagęnato,
żeudałosięprzeprowadzićtakiereformysocjalne,jakieniemiałymiejscanigdy
wcześniej.Wśródpolskichdemografów,którzyoptymistyczniepatrzylinaproces
starzeniasięludnościwtamtymokresie,byłE.Rosset.Wartykuleopublikowanym
w„StudiachDemograficznych”[1971]napisał,żenajwiększypostępzostałosią-
gniętywspołeczeństwachstarzejącychsię,jeślinawetniewstarych.
Współcześnie,gdypowodemstarzeniasięludnościwkrajachrozwiniętychjest
nietylkospadekpłodności,aletakżedłuższetrwanieżycia,procestenstajesię
nieuchronny[Lee1994,Coleman2001].Jegonasileniepociągazasobąprzemiany,
któremogąmiećniekorzystneskutki.Wzwiązkuztym,niezależnieodpozytyw-
negopodejścia,błędembyłobyignorowaniekonsekwencji,któremogątowarzyszyć
starzeniusięludności.Uświadomieniesobieznaczeniatychproblemówumożliwia
znalezienierozwiązańmającychnacelułagodzenieniekorzystnychskutkówrosną-
cegoudziałupopulacjiwstarszymwieku.Tymwłaśnieproblemompoświęconajest