Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PARTYCYPACJA,CZYLITAKWŁAŚCIWIECO?
mipartycypacjaobejmujetakżetakieprzejawybiernościpolitycznej,jak
świadomepowstrzymaniesięoduczestnictwawżyciupublicznym(np.
wyborach)bądźncichązgodę”–przyzwolenienafunkcjonowaniesyste-
mupolitycznegobezfaktycznegokorzystaniazdostępnychmożliwości
wywieraniawpływunarzeczywistośćpolityczną.WtymkontekścieRi-
chardNixonmówiłonmilczącejwiększości”,rzekomowspierającejjego
rządy.Brakzaangażowaniamożejednakstanowićwyraznietyleapatii
politycznej,ileświadomegowyborupolitycznego.DianaMutzstwierdza
otwarcie,żeniskipoziomuczestnictwaobywateliwszerokopojętymży-
ciupublicznymniemusioznaczaćsłabościprocesówdemokratycznych
lubwskazywaćnaniedoinformowaniewyborców.Przeciwnie,częstosta-
nowionskutekznajomościiakceptacjiargumentówwszystkichstron
politycznegospektrum,azarazemniemożliwościjednoznacznegoopo-
wiedzeniasiępojednejznich
3
.
Zuwaginametodologicznetrudnościwynikającezobjęciakategorią
partycypacjitakżeaktówświadomegopowstrzymaniasięodzaangażo-
waniapolitycznegowdalszychczęściachksiążkibędęodnosiłtopojęcie
wyłączniedoaktywnychpostaciuczestnictwa.Takieokreślenieparty-
cypacjiwciążpozostawiajednakotwartąkwestięformyrządów,które
możnazasadnieokreślićpartycypacyjnymi.GiovanniSartoriuznałzde-
finiowaniedemokracjipartycypacyjnejzanatyleproblematyczne,żeje-
dynąrozsądnąstrategiąjestrozpatrywaniejejwrelacjidoinnych,łatwiej
poddającychsiędefinicjiformdemokracji:bezpośredniej,referendalnej
4
,
wyborczejiprzedstawicielskiej
5
.Najpopularniejszainterpretacjademo-
kracjipartycypacyjnejzrównujejązbezpośrednimirządamiobywateli.
Tymtropempodążam.in.BenjaminBarber,którystwierdza,że:
27
(ł)demokracjapartycypacyjna(ł)określapostaćrządów,wktórychlu-
dziedosłownierządząsięsamodzielnie,bezpośrednioiuczestnicząco,dzień
3
D.Mutz,HearingtheOtherSide.DeliberativeversusParticipatoryDemocracy,
Cambridge2006,s.133.
4
Sartorirozróżniademokracjębezpośrednią,sprawowanąprzezludwdrodzepo-
wszechnychzgromadzeń,odreferendalnej,gdzierolaluduograniczonajestdo
udzieleniaodpowiedzinazadanepytania.Współcześniewiększośćautorówuzna-
jejednakdemokracjęreferendalnązajednązpostaci,byćmożejedynąmożliwą
dopraktycznejrealizacji,demokracjibezpośredniej.Dlategoteżbędęobydwiete
formyrządówrozpatrywałpodpojęciemdemokracjibezpośredniej.
5
G.Sartori,Teoriademokracji,tłum.P
.Amsterdamski,D.Grinberg,Warszawa
1998,s.149.
