Demokracja polska 1989-2003

Jacek Raciborski, Jerzy Bartkowski, Barbara Frątczak-Rudnicka, Jarosław Kilias, Jerzy J. Wiatr

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

83-7383-065-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2003

Liczba stron:

346

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Raciborski, Jacek; Bartkowski, Jerzy; Frątczak-Rudnicka, Barbara; Kilias, Jarosław; Wiatr, Jerzy J.. Demokracja polska 1989-2003. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2003, 346 s. ISBN 83-7383-065-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Raciborski, J.

A1 Bartkowski, J.

A1 Frątczak-Rudnicka, B.

A1 Kilias, J.

A1 Wiatr, J.J.

T1 Demokracja polska 1989-2003

PB Wydawnictwo Naukowe Scholar

PP Warszawa

YR 2003

SN 83-7383-065-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1783, author = "Raciborski, Jacek and Bartkowski, Jerzy and Frątczak-Rudnicka, Barbara and Kilias, Jarosław and Wiatr, Jerzy J.", editor = "", title = "Demokracja polska 1989-2003", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Scholar", year = "2003", address = "Warszawa", isbn = "83-7383-065-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Raciborski, Jacek

AU - Bartkowski, Jerzy

AU - Frątczak-Rudnicka, Barbara

AU - Kilias, Jarosław

AU - Wiatr, Jerzy J.

ED -

TI - Demokracja polska 1989-2003

PB - Wydawnictwo Naukowe Scholar

CY - Warszawa

PY - 2003

SN - 83-7383-065-0

ER -

Netografia (standard APA):

Raciborski, Jacek; Bartkowski, Jerzy; Frątczak-Rudnicka, Barbara; Kilias, Jarosław; Wiatr, Jerzy J.. Demokracja polska 1989-2003 [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2003 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/demokracja-polska-1989-2003-jacek-raciborski-jerzy-1783.

Unia Europejska, demokracja, społeczeństwo obywatelskie, wybory, system komunistyczny, semiprezydencjalizm, system totalitarny, system parlamentarno-gabinetowy, parlamenty III Rzeczypospolitej, elity władzy, system wielopartyjny, partie, organizacje pozarządowe, programy wyborcze, symbole narodowe, mniejszości narodowe

Książka jest plonem pracy badawczej zespołu pracowników Zakładu Socjologii Polityki Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Autorzy w sposób systematyczny omawiają kluczowe procesy, które doprowadziły do zaistnienia w Polsce demokratyczne...

Więcej

ISBN/ISSN:

83-7383-065-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2003

Liczba stron:

346

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp6
Rozdział 1. Polska droga do demokracji (Jerzy J. Wiatr)9
1.1. Dziedzictwo historii11
1.2. Mechanizm ustanowienia systemu komunistycznego15
1.3. Charakter systemu komunistycznego19
1.4. Budowanie systemu totalitarnego w Polsce i jego załamanie21
1.5. Autorytarny reżim partyjno-biurokratyczny28
1.6. Kryzys systemu i okres dwuwładzy33
1.7. Reżim wojskowo-biurokratyczny36
1.8. Mechanizm negocjowanych zmian ustrojowych40
1.9. Koniec i początek50
2.1. Sytuacja społeczno-gospodarcza u progu transformacji53
Rozdział 2. Społeczno-ekonomiczny kontekst przemian (Jerzy Bartkowski)53
2.2. Bilans transformacji społeczno-gospodarczej i jego społeczna percepcja56
2.3. Społeczne zróżnicowanie pozytywów i negatywów transformacji63
2.4. Polska na tle innych krajów postkomunistycznych66
2.5. Zakończenie69
Rozdział 3. System rządów w Polsce: między semiprezydencjalizmem a systemem parlamentarno-gabinetowym (Jacek Raciborski)71
3.1. Dwa historyczne modele72
3.2. Polska 1989 - podstawowe wybory instytucjonalne75
3.3. Elementy semiprezydencjalizmu w latach 1991-199378
3.4. Rządy koalicji SLD-PSL: kryzys i rozkwit instytucji prezydenta83
3.5. Lata 1997-2001: w kierunku systemu parlamentarno-gabinetowego85
3.6. Po 2001 roku: rozchwiany system parlamentarno-gabinetowy88
3.7. Podsumowanie92
Rozdział 4. Pięć parlamentów III Rzeczypospolitej (Jerzy J. Wiatr)94
4.1. "Kontraktowy" parlament 1989-199197
4.2. Krótki parlament 1991-1993101
4.3. Centrolewicowy parlament 1993-1997105
4.4. Centroprawicowy parlament 1997-2001109
4.5. Parlament zdominowany przez lewicę: od 2001 roku111
4.6. Podstawowe problemy funkcjonowania parlamentów III Rzeczypospolitej113
5.1. Konstytucyjna rola Rady Ministrów i jej prezesa118
Rozdział 5. Rząd i administracja rządowa (Jacek Raciborski)118
5.1.1. Rola premiera120
5.2. Stabilność gabinetów122
5.3. Struktury - modele i personel124
5.3.1. Punkt wyjścia: okres rządu Tadeusza Mazowieckiego125
5.3.2. Zmiany w latach 1991-2001: między etatyzmem a modelem rynkowym128
5.3.3. Nowe elementy z okresu rządu Leszka Millera135
5.4. Obywatel wobec administracji137
5.5. Opinia publiczna o rządach139
6.1. Reformy samorządowe 1990-2002142
Rozdział 6. Samorząd terytorialny (Jerzy Bartkowski)142
6.2. Model samorządu lokalnego w Polsce145
6.3. Rola gmin, powiatów i województw w zaspokajaniu potrzeb mieszkańców148
6.4. Społeczności lokalne. Relacje władze lokalne-mieszkańcy154
6.5. Potrzeby i kondycja społeczności lokalnych156
6.6. Lokalne systemy polityczne. Struktura władzy i wpływu157
6.7. Lokalne elity władzy - skład i rekrutacja165
6.8. Zakończenie170
Rozdział 7. Narodziny i przemiany systemu wielopartyjnego (Jerzy J. Wiatr)172
7.1. Początki systemu wielopartyjnego w Polsce174
7.2. Fragmentaryzacja systemu partyjnego176
7.3. Nietrwała konsolidacja180
7.4. Organizacyjne cechy partii politycznych182
7.5. System partyjny a podziały polityczne184
7.5.1. Podziały społeczno-ekonomiczne186
7.5.2. Podziały na tle stosunków państwo-Kościół190
7.5.3. Podziały wynikające ze stosunku do przeszłości193
7.5.4. Możliwość innego podziału - konsekwencje wejścia do Unii Europejskiej200
8.1. Funkcje wyborów w systemach demokratycznych202
Rozdział 8. Wybory i wyborcy (Jacek Raciborski)202
8.2. Absencja wyborcza204
8.3. Partie i ich programy wyborcze208
8.4. Wybory parlamentarne lat 1991-2001: wyniki216
8.5. Wybory prezydenckie218
8.6. Determinanty preferencji wyborczych220
8.6.1. Struktura społeczna a preferencje221
8.6.2. Czynnik regionalny224
8.6.3. Postawy225
8.7. Czynniki instytucjonalne i sytuacyjne (kontekstowe) w wyjaśnianiu zachowań wyborczych233
9.1. Organizacje pozarządowe jako element społeczeństwa obywatelskiego236
Rozdział 9. Organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie (Barbara Frątczak-Rudnicka)236
9.2. Rozwój sektora organizacji pozarządowych241
9.3. Kondycja sektora organizacji pozarządowych246
9.4. Aktywność obywatelska254
9.5. Ocena sektora organizacji samorządowych: sukcesy i porażki261
9.5.1. Dostrzegane sukcesy261
9.5.2. Wskazywane porażki i zagrożenia261
10.1. Demokracja - ustrój społeczny, wartość, postawa, kompetencje264
Rozdział 10. Demokracja w świadomości zbiorowej (Barbara Frątczak-Rudnicka)264
10.2. Postawy społeczeństwa polskiego wobec demokracji266
10.2.1. Rozumienie terminu "demokracja"266
10.2.2. Zmiany postaw i wartości prodemokratycznych w ciągu dziesięciolecia268
10.2.3. Ocena funkcjonowania polskiej demokracji w ciągu dziesięciolecia274
10.2.4. Grupy społeczne najbardziej i najmniej prodemokratyczne278
10.2.5. Postawy społeczeństwa polskiego wobec demokracji w aspekcie porównań międzynarodowych279
11.1. Symbole narodowe we współczesnej polityce polskiej: geneza283
Rozdział 11. Symbole narodowe i problemy narodowościowe w polityce polskiej (Jarosław Kilias)283
11.2. Naród polski między kulturą a polityką287
11.3. Swoi i obcy297
11.4. Mniejszości narodowe, zagraniczni Polacy304
11.5. Polska w Unii Europejskiej. Od eurosceptycyzmu do307
Bibliografia311
Contents331
Indeks nazwisk335

1.POLSKADROGADODEMOKRACJI

Radzieckiej.Waparaciebezpieczeństwapublicznegoradzieccy„dorad-

cy”odgrywalirolędominującą,zwłaszczawprowadzeniusprawoszcze-

gólnymznaczeniupolitycznym.Winnychpaństwachuzależnionychod

ZSRRtakistopieńsowietyzacjiniewystępował.Możnatohipotetycznie

interpretowaćjakoprzejawniepełnegozaufaniaStalinadojegopolskich

uczniów.Sowietyzacjapaństwapowodowała,żewsprzeciwiewobecko-

munizmumotywnarodowyodgrywałdecydującąrolę.

Znikłydotychczasoweformypluralizmupolitycznegoispołecznego.

Opozycyjnepartie–PolskieStronnictwoLudoweiStronnictwoPracy–

zostałynajpierwopanowaneprzezludzipodporządkowanychPPR,

anastepniezlikwidowane.PSLpołączyłosięzeStronnictwemLudo-

wym,tworzącZjednoczoneStronnictwoLudowe,aStronnictwoPracy

rozwiązałosię,poczymczęśćjegoczłonkówwstąpiładoStronnictwa

Demokratycznego.Powstałsystemniemalwpełnimonopartyjny,gdyż

zarównoZSLjakiSDbyłycałkowicieuzależnioneodpartiirządzącej,

awichkierownictwachdziałalioddelegowanitamkomuniści.Wwyni-

kuzjednoczeniaobupartiirobotniczychpowstała(wgrudniu1948ro-

ku)PolskaZjednoczonaPartiaRobotnicza,oficjalnieodwołującasiędo

ideologiikomunistycznejikierowanaprzezprzedwojennychkomuni-

stów7.Zlikwidowanyzostałpluralizmorganizacjimłodzieżowych,za-

stąpionychprzezpodporządkowanypartiiZwiązekMłodzieżyPolskiej.

Wgospodarceodrzuconokoncepcjetrójsektorowościnarzeczbu-

dowaniagospodarkiuspołecznionejiwpełnikontrolowanejprzezpań-

stwo.Politykętęrealizowanowwarunkachsilnegooporuspołecznego,

zwłaszczanawsi,gdzienieakceptowanoprogramukolektywizacjirol-

nictwa.Włamaniuoporuwładzesięgałyporepresjekarne,jednaknie

dotegostopnia,jakdziesięćlatwcześniejwZSRR.Wkonsekwencjityl-

kostosunkowoniewielkaczęśćpolskiegorolnictwazostałaskolektywi-

zowana8.Lepiejszłowładzomniszczeniesektoraprywatnegoipodpo-

7Jednakswoistącechąsytuacjipolskiejbyłoto,żedawnisocjaliścizachowalipewne

wpływywkierownictwierządzącejpartii;dotyczytozwłaszczabyłegosekretarzageneralne-

goPPSJózefaCyrankiewicza,atakżegronajegobliskichwspółpracowników(HenrykJa-

błoński,OskarLange,AdamRapacki).Ludzieciodegraliistotnąrolęwdemontażusystemu

totalitarnegow1956roku.

8AndrzejKorbonskipodkreśla,żetaswoistośćPolskiwokresiestalinowskimwynika-

łanietylkozchłopskiegooporuprzedkolektywizacją,aletakżeztego,żekierownictwo

PZPRpowstrzymało(w1951roku)najbardziejbrutalneformynaciskunaopierającąsię

wieś(Korbonski1965).

Brak wyników

Demokracja polska 1989-2003

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra