Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Copyright©2018byWydawnictwoCzelejsp.zo.o.
ROLASTRESUORAZINNYCHCZYNNIKÓW
ŚRODOWISKOWYCHWETIOPATOGENEZIEŁYSIENIA
PLACKOWATEGO
Theroleofstressandotherenvironmentalfactorsintheetiopathogenesisofalopecia
areata
KatarzynaTabara,WojciechBienias,AndrzejKaszuba
KlinikaDermatologii,DermatologiiDziecięcejiOnkologicznejUniwersytetuMedycznegowŁodzi
KierownikKliniki:prof.drhab.n.med.AndrzejKaszuba
Streszczenie
Łysienieplackowatecharakteryzujesięniejednolitąutratąwłosówzeskórygłowyiinnychczęściciała.Etiologiałysienia
plackowategonadalniejestwpełnizrozumiała.Mimotobadaniaostatnichlatukazałyszerszywglądwpatomechanizm
łysieniaplackowategoiujawniły,żejesttospecyficznanarządowochoroba,wywołanaautoimmunologicznąreakcją
komórkową.Wpracyomówionorolęstresuiinnychczynnikówśrodowiskowychwetiopatogeneziełysieniaplackowatego.
Wiadomo,żestrespsychicznypowodujezaostrzenieróżnychchoróbskóry,wtymłysieniaplackowatego.Sugerujesię,
żehiperaktywnośćosipodwzgórze-przysadka-nadnerczaupacjentówdotkniętychłysieniemplackowatymjestreakcją
neuroendokrynnąnastres.Niektóreinneczynnikiwyzwalające,takiejakinfekcjewirusowe,urazy,dietaihormony,mogą
takżeodgrywaćrolęwetiopatogeneziechoroby.
Słowakluczowe:łysienieplackowate,stres,czynnikiśrodowiskowe
Abstract
Alopeciaareata(AA)isconsideredasdisordercharacterizedbypatchylossofhairfromthescalpandotherbodyparts.The
etiologyofalopeciaareataisstillnotfullyunderstood.However,recentstudieshaveprovidedinsightsintothe
pathomechanismsofAAandrevealedthatitisanorgan-specificandcell-mediatedautoimmunedisease.Inthispaperthe
roleofstressandotherenviromentalfactorsintheetiopathogenesisofalopeciaareataarediscussed.Psychologicalstress
isknowntocauseexacerbationofdifferentskinpathologiesincludingalopeciaareata.Ahyperactivityofthehypothalamic-
pituitary-adrenalaxisinpatientsaffectedbyalopeciaareatawasproposedtobeaneuroendocrineresponsetostress.Some
othertriggers,suchasviralinfections,trauma,dietandhormonesmayalsohavearoleintheetiopathogenesisofthe
disease.
Keywords:alopeciaareata,stress,enviromentalfactors
WPROWADZENIE
Łysienieplackowate(
alopeciaareata
–AA)jestodmianąłysienianiebliznowaciejącego
ocharakterzezapalnym.Pierwszeopisyłysieniaplackowategodotyczączasówstarożytnych,
atypoweokrągłelubowalneogniskawyłysienianazywanebyływówczasodnazwiskaodkrywcy
–obszaramiCelsusa[1].AAwystępujenietylkouludzi,lecztakżeuwieluinnychssaków,takich
jakmyszyiszczury,atakżeupsów–sznaucerów,pudliijamników,kotówsyjamskichorazkoniras
palominoiappaloosa.Typowezmianychorobowemającharakterdobrzeodgraniczonychognisk
pozbawionychwłosów,wobrębiektórychskóramakroskopowojestniezmieniona.Dowyłysienia
dochodzinajczęściejnaowłosionejskórzegłowyiwrejoniebrody.WyróżniasiękilkapostaciAA.
Ogniskowautratawłosówjestodmianąnajpowszechniejszą,którawystępujewokoło50-80%
przypadków.Łysienieplackowaterozlanewspółistniejąceznagłymosiwieniem,łysienie
wężykowate(
ophiasis
)orazodwróconełysieniewężykowatetoodmianydośćrzadkie.Łysienie
całkowite(
alopeciatotalis
–AT)zzupełnąutratąwłosównaskórzegłowyorazłysienieuogólnione
(
alopeciauniversalis
–AU)zutratąwłosówcałegociaławystępująsporadycznieipogarszają
rokowanie.Łysienieuogólnione,któreniepoddajesiężadnymmetodomleczenia,określasię
mianemłysieniaplackowategozłośliwego(
alopeciaareatamaligna
).Przebiegchorobywtym
przypadkujestwieloletni,włosyczęstonigdynieodrastają[2,3].Stosunkowoniedawnoopisano
takżeostrerozlanełysieniecałkowite(
acutediffuseandtotalalopecia
–ADTA)cechującesię
nagłymmasywnymwyłysienieminastępowymodrostemwłosówwokresiedookoło6miesięcy[4].
Wmiejscachwyłysiałychmożewystępowaćłagodnyrumień,najczęściejjednakskóramakolor
