Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Miastowdesignie,designwmieście
Tabela1.Dekalogmetamorfozwbadaniachmiasta
Lp.
1.Wymiarontologiczny
2.Wyobrażenia
3.Charaktermiasta:
4.Miejskiedobra
5.Aktorzypierwszo-
6.Czynnikidynamiki
iepistemologiczny:
holizmklasyczny
—redukcjonizm
(indywidualizm)—
neoholizm
miasta:linearne—
nielinearne
przemysłowy—
poprzemysłowy—
postmodernistyczny
(miastowielojęzycz-
ne,wieloetniczne,
wielokulturowe,
policentryczne)
rzadkie:przestrzeń
—władzapolityczna
—ekonomia(kapitał)
—sieci
planowi:zbiorowości
igrupy—jednostki
—makrostruktury
—strukturyglobalne
(glokalne)—nowe
klasy(metropolitalna)
miejskiej:konflikt
(graosumiezerowej)
—dążeniedoładu
społecznego—
napięciaglobalne
(glokalne)
Kategoria
Dlapierwszychsocjologówmiasta(socjologówzeszkołychicagowskiej)
badanianadmiastemwiązałysięzprzyjęciemzałożeńholizmu.Kolejne
pokoleniasocjologówpodkreślałydecydującąrolęwyróżnionegoczynni-
ka,np.technologiiczyekonomii;najnowszebadania,obokredukcjonizmu,
cechowałtakżeindywidualizm,wymagającystudiowaniapostawiza-
chowańczłonkówspołeczeństwamiejskiego.Zkoleipowrótdostudiów
całościowych,ujęćkomplementarnychiinterdyscyplinarnychtocechy
ponowoczesnego,makrostrukturalnegoneoholizmu.
Miastozrodzonewwyobrażeniachpierwszychsocjologówjawiłosięjako
spójne,całościoweilinearne(zob.np.ErnestaBurgessamodelstruktury
miejskiej).Wewspółczesnychstudiachmiejskichzwracauwagęfragmen-
tarycznośćiwyrywkowośćpodejściadometropolii.Modelestrukturmiej-
skichprzypominająukłademszachownicęoprzypadkowychlokalizacjach
funkcji,alinearnośćustąpiłamiejscanielinearności.
Miastarozwinęłysięwprocesieindustrializacji.Typowymmiastem,na
którymuwagęskupilijegopierwsibadacze,byłomiastoprzemysłowe.
Wrazzprzekształceniamigospodarczyminajwiększemiastakrajówwy-
sokorozwiniętychnabierałycharakterupoprzemysłowego.Współcześnie
badaczemiastanalizująfenomenmetropoliipostmodernistycznych,które
sąmiejscamiiprzestrzeniamiwielojęzycznymi,wieloetnicznymi,wielo-
kulturowymiorazpolicentrycznymi.
Wkoncepcjiszkołychicagowskiejmieszkańcyiużytkownicymiastakon-
kurowalioprzestrzeń,którabyłazasobemrzadkimiograniczonym.
WrozwijającychsięwXXw.nurtachsocjologiimiastanaukowcyzwracali
uwagęnakoniecznośćistnieniawmieściewładzypolitycznejjakodobra
pożądanegoirzadkiego,anastępniepodkreślalirolękapitałuwrozwoju
miejskim.Natomiastwewspółczesnejrefleksjinadmiastempostrzegasię
jeprzezpryzmatujęćsieciowych.
Wpoczątkachnaukiomieściejakoaktorówpierwszoplanowychba-
daczeidentyfikowalizbiorowościigrupyspołecznościmiejskiej.Wraz
zrozwojemzałożeńindywidualizmuontologicznegoiepistemologiczne-
gonaukowcywyraźniejpodkreślalirolęjednostek.Wponowoczesnych
badaniachmiastaaktoramipierwszoplanowymistałysiętakżenoweklasy
społeczne,wtymtzw.klasametropolitalna.
Whistoriibadańnadmiastemciekawiekształtowałysięczynnikidynamiki
miejskiej.Początkowokluczowymczynnikiembyłkonfliktoprzestrzeń,
rozstrzygającysięwgrzeosumiezerowej.Następnienaukowcyidenty-
fikowalidążeniedoładuspołecznegojakodynamizującerozwójmiejski.
Wreszcienajbardziejistotnezpunktuwidzeniametropolitalnychprze-
kształceństałysięnapięciaglobalneiglokalne.
Opis
Ciągdalszytabelinanastępnejstronie
