Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Omieściewsocjologicznymoglądzie
logicznej.EmileDurkheimwychodziłzzałożenia,żewszyscylu-
dzietejsamejcywilizacjiwyobrażająsobieprzestrzeńwtakisam
sposób,choćróżnymjejobszarom—cowynikazespołecznego
pochodzeniakonkretnychludzi—przypisywanesąróżnewartości
emocjonalne.GeorgSimmelspołecznąnaturęprzestrzeniuważałza
ważnyaspektorganizacjispołecznej.Poglądynatematprzestrzeni
społecznejkoncentrowałnietylkowokółjejznaczeniajakoformy,
przezktórąrealizujesiężyciespołeczne,lecztakżewokółjejist-
nienia—wsensiefizycznym,azwłaszczaspołecznymipsycholo-
gicznym52.
MimożerozważaniaDurkheimaiSimmlamająistotnezna-
czeniedlarozwojubadańnadprzestrzeniąmiejską,pozycjęwspół-
czesnegoklasykateoriiprzestrzenizyskałamerykańskigeograf
pochodzeniachińskiego.ZaproponowaneprzezYi-FuTuanauję-
cieprzestrzenistałosięinteresującedlaprzedstawicielinietylko
geografii,lecztakżesocjologii,psychologii,architekturyidesignu.
Oryginalnośćtejpropozycjipoleganatym,byrozróżnićprzestrzeń
imiejsce,słowa—jakpisałTuan—któreokreślająpowszechne
doświadczenia.„Miejscetobezpieczeństwo,przestrzeńtowolność:
przywiązanijesteśmydopierwszegoitęsknimyzadrugą.Niema
lepszegomiejscaniżdom.[…]Przestrzeńjestwzachodnimświe-
ciepowszechnieprzyjętymsymbolemwolności.Przestrzeństoi
otworem;sugerujeprzyszłośćizachęcadodziałania.Wznaczeniu
negatywnym—przestrzeńiwolnośćstanowiągroźbę.[…]Być
otwartymiwolnymtoznaczybyćwystawionymnazagrożenie.
Otwartaprzestrzeńniemawydeptanychścieżekiznakówdrogo-
wych.[…]Zamkniętaiuczłowieczonaprzestrzeństajesięmiejscem.
Wporównaniuzprzestrzenią,miejscejestspokojnymcentrumusta-
lonychwartości.Istotomludzkimpotrzebnejestzarównomiejsce,
jakiprzestrzeń”53.Przestrzeńjestzatemsymbolemamorficzne-
goświata,małoznanego,leczkuszącegorozmiaramiiwolnością.
Miejscezaśpersonifikujemikrokosmosuporządkowany,swojski,
43
52AndrzejMajer,Socjologia…,s.46-47.
53Yi-FuTuan,Przestrzeńimiejsce,tłum.AgnieszkaMorawińska,PIW,Warszawa
1987,s.13,75.
