Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odredakcji
TomotwierastudiumdrAnityFilipczak-Białkowskiejpt.HistoriadiabłaBoruty
wzbiorzeKazimierzaWładysławaWójcickiego„Klechdy,starożytnepodaniaipowieści
ludupolskiegoiRusi”.Szkicstanowiswoistewprowadzeniedorozważańprezento-
wanychwkolejnychpracachzawartychwtejpublikacji,gdyżprezentujeniemal
nklasyczny”wXIXwiekutekstopostaciczartazŁęczycy,pokazanejwujęciuzjed-
nejstronyhistorycznym,zdrugiejzaśwpewnymsensiesyntetycznym.Rozdziałpo-
święconyzostałpostacidiabłaBorutywkreacjiKazimierzaWładysławaWójcickiego
zawartejwjegoXIX-wiecznymzbiorzept.Klechdy,starożytnepodaniaipowieściludu
polskiegoiRusi.Badaczkawskazała,żedzieło,którepojawiłosięwkonsekwencjiza-
interesowaniakulturąludowąwpierwszejpołowieXIXwieku,jestważnewhistorii
literaturyrównieżdlatego,żeprzyczyniłosiędowprowadzeniadogenologiigatun-
ku,jakimjestklechda,asamautorzasłynąłjakopionierbadańfolklorystycznych.
ZdaniemFilipczak-BiałkowskiejzainteresowanieWójcickiegodiabłemBorutą,po-
staciąwywodzącąsięzliteraturyludowej,maważnekonsekwencjedlategobohatera
literackiego–autornadałmubowiemniespotykanywcześniejaspektpsychologicz-
negoskomplikowania.Wedługautorkireferatuzarysowanewnimtłohistoryczne,
biograficzneisytuacjakomunikacyjna,mającaniebagatelnywpływnazastosowane
wzbiorzestrategietwórcze,ukazujądziełoWójcickiegowieloaspektowo,wskazując,
iżstałosięonodopewnegostopniaźródłempodstawowej,ogólnodostępnejwiedzy
oBorucie,żezawierawizerunekzrekonstruowanynapodstawiedostępnychauto-
rowiprzekazówhistorycznychiżeniechodziłobadaczowiostworzenieoryginalnej
kreacjiliterackiej.
Prof.drhab.AndrzejWicherprzygotowałstudiumkomparatystycznept.
Koncepcjadiabław„Przeraźliwymechutrąbyostatecznej”KlemensaBolesławiusza
(1625–1689)wporównaniuz„Rajemutraconym”JohnaMiltona(1608–1674),„Dok-
toremFaustusem”KrzysztofaMarlowe’a(1564–1593)i„Lucyferem”Joostavanden
Vondela(1587–1679).WopiniiautorautwórBolesławiusza,wydanywPoznaniu
w1670roku,zasługujenaporównanie,nchoćnienapostawieniewjednymrzę-
dzie”,zarcydziełamitakimijakpoematepickiRajutracony(1667)JohnaMiltona
czydramatLucyfer(1654)JoostavandenVondela.Reprezentująoneto,conajlepsze
wliteraturzeangielskiejiholenderskiejXVIIstulecia.ZdaniembadaczaBolesławiusz
miałkilkaciekawychpomysłów,czymożewizji,natematduchównieczystychoraz
ichrelacjizBogiemiczłowiekiem,któremożnaporównaćzsatanologicznymikon-
cepcjamiMiltonaiVondelaprzedstawionymiwwyżejwymienionychutworach.We-
długuczonegon[…]trzebanaturalniepamiętaćotym,żeoilewutworachMiltona
iVondelapostaćdiabła,lubszatana,jestpierwszoplanowa,otylediabłyBolesławiusza
niesązindywidualizowaneisytuująsięraczejnadrugimplanie”.Potychstudiach
wprowadzającychwtytułowezagadnienieDiabełBorutawdawnejkulturzepolskiej
usytuowanesąrozprawyzawierająceszczegółoweanalizytekstówzbohateremobrad
wroligłównej.
~13~
