Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
DIAGNOSTYKAILECZENIECHORÓBNADNERCZY
nerczypodałprofesorCollegiodellaSapienzawRzymieBartolomeoEustachi
(1520–1574),nazywającjeglandulaerenibusincumbentes.Natomiastw1586roku
Piccoliniokreśliłjejakosuprarenales.W1656rokuThomasWhartonwysunął
bardzośmiałąjaknaoweczasyhipotezęnatematzwiązkutychgruczołów
zukłademnerwowym.
WokresieodXVIIdoXIXwiekunadnerczanazywanocapsulaesuprarenales,
prawdopodobniedlatego,żepośmierciulegająoneszybkoautolizieiwyglądem
przypominająnadnerkowątorebkę.Wtymczasiepowszechnebyłoprzekonanie,
żenadnerczapowodujązmianęwłaściwościkrwi,aleichrzeczywisteznaczenie
fizjologicznepozostawałonieznaneażdoXIXwieku.W1805rokuCuvierod-
różniłmakroskopowokoręodrdzenianadnerczy,aw1852rokuAlbertvon
Köllikerpodałichpierwszyopismikroskopowy.
Kliniczneznaczenienadnerczyniebyłoznaneażdo1848roku,kiedytoTho-
masAddison(wGuy’sHospitalwLondynie)opisałobjawychorobowozmienio-
nychprzezgruźlicęnadnerczy.Byłatopierwszawzmiankaochorobiebędącej
wynikiemniedoboruhormonalnego.Brown-Séquardw1856roku,wykonując
adrenalektomieuróżnychgatunkówzwierząt,udowodnił,żesąoneniezbędne
doutrzymaniażycia.Odtejporynadnerczawzbudzałypowszechnezaintereso-
waniebadaczy.
W1895rokuNapoleonCybulskiwrazzWładysławemSzymonowiczem,
pracującnaUniwersytecieJagiellońskim,uzyskaliekstraktznadnerczy,poktó-
regopodaniunastępowałgwałtownywzrostciśnieniakrwi.Stwierdzonoteż,że
krewżylnawypływającaznadnerczyzawierasubstancjępodnoszącąciśnienie
krwi,którąnazwali„nadnerczyną”.Równocześnie(wlatach1890–1896)angiel-
scyfizjolodzyGeorgeOliveriEdwardSharpey-Schaferuzyskalipodobnewyni-
ki,awydzielanąsubstancjęnazwali„adrenaliną”.W1897rokuwyizolowano
aktywnyskładnikekstraktówCybulskiegoorazOliveraiSchafera,nadającmu
nazwę„adrenalina”.W1896rokuWilliamMosleruzyskałpoprawęstanuchorych
zniewydolnościąnadnerczypopodaniuwyciąguznadnerczy,aEvanspopoda-
niuwyciąguzprzysadki.
Pierwszyklinicznyopisguzachromochłonnegopodałw1886rokuFelix
Frankel,wykrywającsekcyjnieguzyobunadnerczyumłodejkobietynaglezmar-
łejz„nieznanejprzyczyny”.Ówcześniebadanieklinicznepozwalałorozpoznać
tylkodużeguzynadnerczy,pozostałerozpoznawanosekcyjnie.
Pierwszązakończonąsukcesemadrenalektomię(wrazzusunięciemnerki)
wykonałw1889rokuKnowsley-Thornton,usuwającguzowadzeok.9kg(nie
dysponowałwagą).W1908rokuHenriAlezaisiFelixPeyronwprowadzilitermin
paraganglioma.LudwigPickw1912rokuzauważył,żekomórkirdzenianadner-
czybarwiąsiędwuchromianempotasu.Donomenklaturymedycznejzostał
wprowadzonyterminpheochromocytoma.Przyjmujesię,żeMauriceC.Pincoffs
w1929rokujakopierwszydokonałusunięciaguzachromochłonnegozustalonym
przedoperacjąrozpoznaniem.Wedługinnychdoniesieńw1926rokuCésarRoux
