Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wościpoznaniajęzykamigowego.Jakpokazałybadania,dziecigłucheprzyswajały
językmówionydużowolniejniżdziecisłyszące,aichwypowiedziistotnieróżniły
sięodtych,jakietworzyłydziecisłyszące.Posługiwałysięwiększąliczbągestów
niżsłów;wmiaręupływuczasuzakressłownictwajęzykagestówznacznieszybciej
rozszerzałsięniżzakressłownictwajęzykamówionego.Wprocesiekomunikacjiz
osobamisłyszącymiprzeważaływypowiedzigestowe–wwiekuod18miesięcydo
3rokużycia.Konstrukcjedwu–itrzyelementowe,jakiebudowałybadanedzieci,
składałysięcorazczęściejzgestów;słowabyłybardzorzadkozesobąłączone,
tworzyłysiękombinacjegestowo-słowne,którymtowarzyszyłyrównieżelementy
językaciała,np.kiwaniegłową.
Wykorzystywaniegestykulacjiniemusihamowaćprocesuwytwarzaniawypo-
wiedzisłownych;wręczprzeciwnie–pozawerbalnezachowaniasprzyjająrozwo-
jowijęzykamówionego.Znajdujetopotwierdzeniewostatnichbadaniach,które
niewątpliwiedowodzą,żeużyciegestówzarównoprzezsłyszące,jakigłuche
dzieckostanowiznaczącykrokpoprzedzającyokresnabywaniajęzykamówionego
bądźmigowego(Volterra,Erting,1990).Wuczeniusięznaczeńkażdedziecko
wykorzystujegesty,któremająułatwićmuprzejściezetapubiernegorozumie-
niabodźcówjęzykowych,jakieotrzymujeodnajbliższegootoczenia,dostadium
aktywnegowytwarzaniawypowiedzi,kiedyprawidłowoposługujesięjużsłowami
bądźznakamimigowymi.
Niektórzyrodzice,nauczyciele,atakżespecjaliścipracującyzgłuchymiprzed-
szkolakamirealizującyprogramoralny,uważają,żeużyciegestówprzeztedzieci
stanowisubstytutdlajęzykafonicznego.Ztegopowodustarająsię(czasamidość
rygorystycznie)wykluczaćmożliwośćużyciagestykulacjiwprocesiekomunikacji.
Uważają,żegestybądźznakimigowemogąwznacznymstopniuzahamować
uniegorozwójjęzykafonicznego(Tomaszewski,Bandurski,2007)
1
.Postępowanie
takiepowodowaćmożespowolnienienietylkorozwojujęzykowego,aletakże
poznawczego,coprowadzidozmniejszeniaaktywnościwzakresieprzyswajania
podstawowejwiedzyoświecie.
Przejawykompetencjikomunikacyjnejudziecigłuchych,poddanychoddzia-
ływaniumodeluoralnego,byłyprzedmiotemzainteresowańniektórychbada-
czy.Curtissiin.(1979)podkreślili,żedziecigłuchewykazująsięzdolnością
doprzejawianiaintencjipragmatycznejwyrażanejzarównowprostychsłowach,
jakiśrodkachpozawerbalnych.Mohay(1990)wykazała,żewokresietworzenia
wypowiedzijednowyrazowychdwójkabadanychgłuchychprzedszkolakówpoza-
werbalnieprzejawiałatakiesameintencjepragmatyczne,codziecisłyszące,ztym
żeteostatniemanifestowałyjewsposóbwerbalny.Zinnychbadańwiadomo
jednak,żedwadzieściorobadanychdziecigłuchychwwieku3–5latbyłoopóźnione
–wporównaniuzdziećmisłyszącymi–wrozwojufunkcjijęzykowychwzakresie
językamówionego(Schirmer,1985).
1
JakzauważyływswychbadaniachSchlesingeriMeadow(1972),słyszącyrodzicedziecigłuchych
nieposługiwalisięnaturalnymigestamiczęściejniżtoczynilirodzicedziecisłyszących.
40
