Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
10
radygmaciedon’t-ask-me-how-I-know-this(„niepytajmnie,skądtowiem”)
–jaknazwałgoRobertR.Holt(1948).Postępowaniediagnostycznenabiera
więccharakteruwiedzytajemnej,dostępnejdlawybranych.
Szczególniewpsychologiiklinicznejipowiązanejzniąpsychologiiosobo-
wościumiejętnośćtrafnegodiagnozowaniajestczynnikiemwyznaczającym
kompetencjeipozycjęzawodowąpsychologów.Specyfikarozwojupsychologii
klinicznejpolegałanatym,żegdywdarłasięonadoklinikpsychiatrycznych,
jejprzedstawicielemusieliwalczyćzpsychiatramioswojetammiejsce.Prze-
trwaniezapewniłyimgłównietesty–topsychologowiepotrafilijestosować
iczynićużytekzichwyników.Niezachwiałotooczywiściedominacjilekarzy
iwefekcietejrywalizacjipsychologowiemoglitestować(diagnozować),aleteż
ograniczaćsiętylkodotego(por.Kościelska,1986,s.3–5)–pełniliwięcfunk-
cjelaborantówczytechników.Wywołałotonastępnąfazęwalkiozawodową
tożsamość–oprawodoprowadzeniaterapii(adokładniej:PSYCHOterapii).
Itafazazakończyłasięwygranąpsychologów–dziśsąoninietylkopełno-
prawnymiczłonkamiteamówterapeutycznych,aletakżesamitworzątakieze-
społy,obywającsiębezpsychiatrów;ubocznymskutkiemtegojestzarówno
poczuciewyższościpsychologaterapeuty(zwycięskiegowojownika)nadpsy-
chologiemdiagnostą(zniewolonymwyrobnikiem),jakiskojarzenietestów
zkoniecznościąpodporządkowaniasięi/lubutratąautonomii.
Taczęśćzawodowejdziałalnościpsychologów,którawiążesięzestosowa-
niemtestównaruszawięcdziś–dlaconajmniejczęściznich–poczuciekom-
petencjiiszacunkudoswejprofesji.Stądwielezachowańwobectestówdajesię
klasyfikowaćjakopatologiczneformyrozwiązywaniakonfliktutożsamości
(SmithiAllen,1984,s.52;por.teżrozwójzawodowejtożsamościwBrzezińska
iAppelt,2000):unikaniewspółpracyzpsychiatrami,unikaniebadańtesto-
wychażdonegowaniasensubadańdiagnostycznychwogóle,zajmowaniesię
wyłączniepsychoterapią,jejuczenieminadzorempraktykijejadeptów,za-
stępczeatakowaniepsychologówdiagnostówzamiaststawianiaczołaprze-
szkodomwpracy,brakosobistegozaangażowaniawpostępowaniediagno-
styczne,brakdokształcaniasięwtymzakresieiwykonywaniebadańna
możliwienajniższym,adającymsięjeszczezaakceptowaćpoziomie(np.do-
starczaniewynikówzlecającemubadanietestowe,bysamjesobiezinterpreto-
wał).Innasprawa,żeniekiedydiagnozowanie(testowanie)stajesiędlaosób
zpoczuciemniskiejkompetencjisubstytutemumiejętnościnawiązywaniakon-
taktuzdrugimczłowiekiem(Kępiński,1966,s.76).Ta„biurokratyzacja”psy-
chologiijestrównieniebezpiecznajakekspansywnaszarlataneria,wsparta
przekonaniemoposiadaniucharyzmy.Każdaprzesadajestgroźna!
Jakmożnawidziećdiagnozowaniejakoprzedmiotzawodu,ajakjakopro-
blemnauki?Cojestprzedmiotemdiagnozowaniapsychologicznego?Jakiesą
relacjemiędzypomiarematestowaniem?Jakiesązwiązkimiędzydiagnozowa-
niemametodologiąbadańilościowychijakościowych?Jakżycieweryfikuje
diagnozypsychologiczne?Jakarelacjałączydiagnozowaniezwyjaśnianiem
