Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnzelmSzteinkeOFM,BogdanRok
Wstęp
Badanianadhistoriąstaropolskichpodróżyzagranicznychprowadzonesą
obecniezwielkąintensywnością1.Ważnewtymwzględzieokazująsięprzede
wszystkimszczegółowerozważaniaopartenaskrupulatnymzbieraniumate-
riałówarchiwalnych2.Pierwszymetapemtychdociekańjestoczywiściewpro-
wadzaniedoobiegunaukowegokolejnychdiariuszówówczesnychwojażerów.
Relacjetestająsiępotempodstawąwszelkichrozważańnaukowych3.Niestety,
wczasachdawnejRzeczypospolitejniebyłozwyczajuwydawaniadrukiemre-
fleksjipodróżników4.Jeśliwięcwędrowcynotowalizjakichśprzyczynswoje
przemyśleniaonawiedzanychobcychstronach,tozapiskitepozostawaływma-
nuskryptach.Wieleztychrelacjikryjąbibliotekiiarchiwa,spororękopisówza-
chowałosięrównieżwzbiorachkościelnych,zwłaszczawarchiwachzakonnych.
Eksploracjanaukowazachowanychmateriałówkościelnychwewskazanymza-
kresienabieraostatniointensywności5.Przedstawianywtymopracowaniudia-
riuszfranciszkaninareformatyRemigiuszaMaciejaZawadzkiegoz1750r.jest
jednązciekawszychzachowanychrelacjizXVIIIw.Wydaniemtymzwracamy
uwagęnainnetegotypurelacjestaropolskichduchownychKościołakatolickie-
go.Zachowałosięichszczególniewiele,aświadcząoneowyjątkowejmobilności
ówczesnegokleru.
1Dlaprzykładumożnawskazaćpewnegorodzajuszerszepodsumowaniebadańnad
polskimpodróżnictwempóźnegobaroku:A.Kucharski,Theatrumperegrinandi.Poznawcze
aspektystaropolskichpodróżywepocepóźnegobaroku,Toruń2013orazcennestudiawzbio-
rze:PolskiGrandTourwXVIIIipoczątkachXIXwieku,podred.A.Roćko,Warszawa2014.
2WażnebadanianadpodróżamiXVIiXVIIw.przedewszystkimwoparciuokore-
spondencjępodjąłswegoczasuM.Chachaj:M.Chachaj,ZagranicznaedukacjaRadziwiłłów
odpoczątkuXVIdopołowyXVIIwieku,Lublin1995.
3B.Rok,Staropolskieopisypodróżyjakoźródłahistoryczne,nActaUniversitatisWrati-
slaviensis”
,nr2783,Historia,CLXXI,Wrocław2005,s.519-524.
4H.Dziechcińska,„Podróż”wdrukuirękopisie,[w:]Staropolskakulturarękopisu.
Pracazbiorowapodred.H.Dziechcińskiej,Warszawa1990,s.115-118;H.Dziechcińska,
Ostaropolskichdziennikachpodróży,Warszawa1991,s.113-114.
5Np.wydanoostatniopełnytekstdiariuszaJakubaLanhausa(zArchidiecezjalnego
ArchiwumwGnieźnie)iprzypomnianopodróżprzedstawionąwpamiętnikuBaltazara
Pstrokońskiego:J.Lanhaus,Itinerarium(1768-1769),wstępem,objaśnieniamiidodatkami
opatrzyliBogdanRokiMarianChachaj,Kraków2015,PeregrinationesSarmatarum,vol.I.
VII
