Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
KatarzynaTarnowska
słowem,pomimojegopróśb,anawetdługichlistów.Sytuacjastajesiędla
przyzwyczajonegodopochlebstwpaniczamękąponadsiły.Złościgolek-
ceważeniesłużby,sąsiadóworazlękstarychdewoteknajegowidok,po-
równywalnydostrachunawidokskazańca,wielkiegogrzesznika.Czujesię
znienawidzonym,pogardzanymorazpotępianymjaknikczemnik,którego
ułaskawiono,alenigdymunieprzebaczono.Poniefortunnejmajówceza-
kończonejnieprzyjemnąwymianąsłów,hrabiarozważającswojąpozycję
wrodzinie,porównujesięwmyślachdopogardzanegoprzezwszystkich
gracjalisty,rezydentatolerowanegoprzezinnychjedyniezłaski.Swójpobyt
wDachnówcetraktujejakowięzienie,doktóregojestprzykutyłańcuchem
nędzyiniedostatku:
Zjakąokrutną,niemiłosiernąprecyzjądałamurazjeszczedozrozumienia,
żejestonrozbitkiemzwalczonymprzezwszystkich,pogardzanym,wspa-
niałomyślnościżonyzawdzięczającymistnienie,rozbitkiemniezdolnymdo
niczego,niebędącymwstaniezarobićnawetnakawałekchleba,zmuszonym
nastarośćżebraćjałmużnyużony,żebezniejprzepadłbyoddawna,żekoniec
końcówzawszeudaćsięmusidoniej(...)9.
WitoldjestzatemcałkowicieuzależnionyodLudwiki,arublewpłacone
naspłatęjegoparyskichdługówzamykająmuustanazawsze.Niemaprawa
nawetprzeciwstawićsięzakazowispacerówispotkańzcórką,gdyżstracił
przywilejobronyswejgodności.Czujesiędotkliwieupokorzony,awręczspo-
liczkowany,kiedyżonawręczamukieszonkowenagazetyitytoń.Naszczęś-
ciedlaWitoldazemstajegożony,jejsurowośćorazokrucieństwowzględem
niegouwalniajągowjegomniemaniuodwdzięcznościrezydentanależnej
dobroczyńcy,copozwalahrabiemuzczystymsumieniemodczuwaćniena-
wiśćdotejkobiety.
OilehrabiaWitoldreprezentujeraczejnietypowyrodzajrezydenta,które-
gozależnośćodgospodyniopierasięwdużejmierzenaciągupowiązań
uczuciowo-emocjonalnych,aniewyłączniematerialnych,takwprzypadku
pannyEmiliiorazpaniFelicjizcórkąKonstancjązwanąKicią,mamydo
czynieniazklasycznymprzykładem
(ł)niepojętychobjawówtejgościnności,którajestjednązistotnych
inajpiękniejszychcnótnaszejnarodowości,aktórawypowiadasięnajlepiej
wpowolnympowstaniuoddzielnejkastygracjalistówirezydentów,wnie-
dawnejprzeszłościtaklicznejipotężnej,dotądjeszczeistniejącejwdalekich
prowincjachszanującychtradycję(HW,s.70).
Słowatezawierającesporądawkęironiiicynizmu,odnosząsiędoobec-
nościEmiliiwrodzinie,wktórejniktjejnielubiizktórąniełączyżadnepo-
krewieństwo.PrzyjeżdżanikomunieznanadoDachnówkiczterdzieścilat
wcześniej,zaczasówmarszałka,ojcaLudwiki,zlistemrekomendacyjnym,
budzącodpoczątkuwątpliwościmatkihrabiny.Jednaksmutnahistoriażycia
9S.Rzewuski,HrabiaWitold,Warszawa1890,http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?
p=50232&s=240orazhttp://www.pbi.edu.pl/book
_reader.php?p=50232&s=241(16.11.2011),
s.241.DalejpodanownawiasieskróttytułuHWinumerstronydlacytatu.