Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Płużynycałąswąsławęwjęzykupolskimzawdzięczająjednemu
wersowizeŚwitezi–„DoPłużynciemnegoboru”–apozatym,
żenapoczątkulatdwudziestychwiekuXIXbyłtambórciemny,nic
jużniemalonichniewiadomo.Zbieramtuwszystkoto,czegoudało
misiędowiedziećoPłużynachiniemojawina,żejesttegoniewiele:
badaczeliteratury,którzyobjeżdżaliiopisywalimiejsca
Mickiewiczowskie,zniejasnychdlamnieprzyczynomijali
tęmiejscowość,choćzTuhanowiczczyznadŚwitezidoPłużynnie
jestzbytdaleko.Możektoś,ktobyłwłaścicielemPłużynwkońcu
XIXinapoczątkuXXwieku,nielubiłhistorykówliteraturyiszczuł
ichpsami,gdytylkopojawialisięwpobliżudworu?JózefKallenbach
wdrapujesię,ściganyprzezrozjuszonebrytany,nasosnęwpobliżu
Świtezi,abrytanywracają,bardzozadowolonezsiebie,doPłużyn,
niosącwzębachresztkikupionychwGenewiegetrówKallenbacha.
Cenagetrów:3franki,12centimów,profesorKallenbachkupił
jewsklepiezangielskimitowaramiprzyrueJeanJacquesRousseau.
Aleniewiadomonawet,czywPłużynachbyłdwór–możetylko
jakaśchata–iktobyłwłaścicielemtegofolwarkuwroku1903,kiedy
toJózefKallenbachwangielskichgetrachodwiedzałdwory
nowogródzkiegopowiatu,szukająctampamiątekpoMickiewiczu.
Niewiadomoteż,ktobyłwłaścicielemPłużynnapoczątkulat
dwudziestychXIXwieku,czyliwówczas,kiedybywałtam
Mickiewicz.Wers41Świtezimówi:„PannaPłużynach,którego
dziedzice”iwnioskowanoztego,żePłużynywroku1821należały
doMichałaWereszczaki,któremuMickiewiczpoświęciłballadę.
Takisamwniosekmożnabywyciągnąćzopowieści,którąmamy
wListachzpodróżyOdyńca,aktóramówiotym,jaktoTomaszZan,
wroku1818,napisałswojepierwszeballady,Świteź
iNerynę.„Poprzedniewakacje–pisałOdyniec–panTomasz
przepędziłuprzyjacielaswego,panaMichałaWereszczaki,
wPłużynach,gdziegowłaśniezachwycałotopięknejezioro,awięcej
jeszczesiostragospodarza,Maria,którąonposwojemuprzezwał
Marylą”.WydawcaListówzpodróży(rok1961)dodałdotego
fragmentuprzypismówiący,żeMichałWereszczakaprowadził
„gospodarstwowmajątkuPłużyny”.Wydajemisiętojednakdość
marniepotwierdzone,bosłowa„siostragospodarza”tozbytmało,
