Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Góralski,Dobromałżonkówaistotneobowiązkimałżeńskie,Warszawa2010
ISBN978-83-7072-607-2,©byWydawnictwoUniwersytetuKardynałaStefanaWyszyńskiegowWarszawie2010
Uznaniewkan.1055§1KPKz1983r.skierowaniamałżeństwakudobru...
19
arystotelewskiego)dwóchróżnychpoziomówprawanaturalnego,tj.
wspólnegodlaludziidlazwierzątorazodnoszącegosiętylkodona-
turyrozumnej,specjalnieludzkiej,Akwinataznajdujedrogędopoko-
naniaowegodualizmu,zindywidualizowanegoprzezniektórychauto-
rów,będącegoniciąprzewodniąpatrystykiiteologiischolastycznej.
Wsystematyceśw.TomaszazAkwinuprokreacjazostajepostawiona
napłaszczyźnieprawanaturalnegoogólnego(inquantumhomoest
animal),natomiastnapoziomieprawanaturalnego,właściwegolu-
dziom,Akwinatastawiacelspołeczny,awięcwzajemnąpomocmał-
żonkówwsłużbierodzinie.Prokreacjęwskazujejakofinisprincipalis,
wzajemnązaśpomocmałżonków–jakofinissecundarius19.Zastoso-
wanaterminologiamożesugerowaćpierwszeństwoceluprokreacyj-
nego,dlaśw.Tomaszawzajemnapomocświadczonasobieprzezmał-
żonkówjestzwróconakuwspieraniucelupierwszorzędnego20.
Św.Tomasz,podwpływemteoriiaugustiańskichprzejętychprzez
scholastykę,poszedłzapozytywnymspojrzeniemarystotelesowskim
nawartośćaktuseksualnego,widzącwnimzpewnościąaktbiolo-
gicznyzwróconykuprokreacji,leczdostrzegającrównieżniebezpie-
czeństwo,żedelectatiomożesięprzekształcićwpożądanie,którejest
czymśniewłaściwym.Stądzrodziłosięwyróżnieniedrugiegocelu
drugorzędnegowpostaciremediumconcupiscentiae,dodanego–
wnastępstwiegrzechupierworodnego–dowzajemnejpomocymał-
żonków21.Wtensposóbpriorytetowemucelowimałżeństwa,jakim
jestprokreacja,zostająprzyporządkowanedwaceledrugorzędne,tj.
mutuumadiutoriumiremediumconcupiscentiae.Takiobrazhierar-
chizacjicelówmałżeńskichniebyłwrzeczywistościjednoznaczny
iwymagałdopełnieniakilkastulecipóźniej.
SłusznieE.Montagnazauważa,żepochwałęnajwyższejprzyjaźni
(maximaamicitia)międzymałżonkami(Cont.Gent.,III,123),atakże
uznanieichwzajemnejpomocyjakocelumającegoswójwłasnywa-
19Montagna,Bonumconiugum,jw.,s.42-43;zob.także:Belmans,Lesens,
jw.,s.293-294;J.Janssens,Lesgrandesétapesdelamoralechrétiennedu
mariage,w:Auxsourcesdelamoraleconjugale,Paris1967,s.125-155.
20Montagna,Bonumconiugum,jw.,s.42-43.
21Tamże,s.43.