Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MIEJSCEKATEGORIIWYBORUWEKONOMICEINSTYTUCJONALNEJ
międzywolnościąibezpieczeństwem–jednostkiigrupyspołecznej.Samo
pojęcie„własność”jest„zawłaszczane”przezlicznenauki,ideologieiruchy
społeczne,kładącsięcieniemnaprzejrzystośćwymianyinformacji.
Wmojejprezentacjiposługujęsiępojęciem„instytucjawłasności”,jako
wzorcemzachowańczłowiekawstosunkudopewnychobiektówwsytuacjach
zawierającychzamiarichwykorzystania.Takiwzorzecjestnaszymdziedzic-
twem,korzeniamisięgapodłożainstynktów,amożeistrukturygenów.Wzbio-
rze„pewnychobiektów”umieściłemnietylkotradycyjniepojmowanerzeczy,
aletakżeusługiitakobecniereklamowanetwory„wirtualne”,tj.„produkty”
rewolucjiinformatycznej.Homosapiensinieodłącznyhomoeligenspragną
zrealizowaćzamiar–zaspokoićswojepotrzeby,będącwróżnymstopniuświa-
domirzadkościzawszeograniczonychizwykletrudnodostępnychobiektów.
Koniecznośćdokonaniawyborujestoczywista,mającnauwadzetakżestruk-
turępreferencjijednostkiimniejrozpoznanegustygrupyipreferencjespołecz-
ne.Otwierasiębogatepolewyborów,naktórezogromnąsiłązaczęłyjuż
oddziaływaćinstytucjeetyczne,państwaiprawa.Wartozwrócićuwagęnasilny
wpływastanowionegoprawanadefinicjęwłasności,wktórychnaciskjestpo-
łożonynapojęcie„prawwłasności”.Otoprzykład.
Dośćpowszechniepojęcie„własność”określasięjako,„prawnieza-
gwarantowanamożliwośćpełnegorozporządzaniajakąśrzeczą.Właścicielma
uprawnieniadojejposiadania,używania,pobieraniapożytkówiinnychdo-
chodówzniej,zbycia,przetworzenia,zużycialubzniszczenia”.Jestwczym
wybierać!Awsamymzbiorzeprawwłasnościwystępujądwapodzbiory:
1)prawwładania,zarządzaniaiużytkowania,2)ochronyprawwłasności
–przymus,informacja,ubezpieczenia.
Jestemprzekonany,żewysokąrangękategorii„wybór”nadałachyba
przyrodzona,anapewnotrwałakoniecznośćwyboruprzezjednostkęispołe-
czeństwowłaściwejrelacjimiędzywolnościąibezpieczeństwem.Przyjmuję,że
homoeligenstakiegowyborudokonywałzawsze,astworzenieustrojueliminu-
jącegojegopotrzebępozostanieutopią.Mrokprehistoriiskrywaprocesy
przekształcaniasięinstynktułupieżczościwprzymuswładzypaństwowej.De-
mokratycznewyborywstarożytnejHelladzie,praworzymskietraktującenie-
wolnikajakorzeczicorazliczniejszeformyróżnicowaniasięstrukturwłasności
rysująobraz„wyborcy”chybaczęściejzmuszanegodozachowańodległychod
jegopoczuciawolnościiobrazwładcyobłudniedeklarującegowysokątroskę
obezpieczeństwopoddanych.
31
