Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wstęp
wumUWtrzynastuteczekzawierającychwypisyzdokumentówwładzUWzlat
1915-1919.OdkryciategodokonałówczesnypracownikMuzeumUW,drAdam
Tyszkiewicz
3
.Dokumentyte,nieznanewcześniejbadaczom,niemogłyjużzostać
uwzględnioneprzezautorówzbiorowegoopracowaniadziejówUWwlatach
1915-1945,przygotowanegopodredakcjąPiotraM.Majewskiego4.Wobliczu
zniszczenianiemalcałościdokumentówUWztegookresu,wtymprotokołów
posiedzeńSenatuAkademickiego,radwydziałów,korespondencjiwładzUW
zinstytucjamizewnętrznymi,wtymniemieckąAdministracjąCywilną,odnale-
zionemateriałystanowiąźródłobezcenne,pozwalającchoćwczęściuzupełnić
wiedzęczerpanądotądzwcześniejszychopracowań,dokumentówopublikowa-
nychwmiędzywojniuorazprasyiwspomnień.
UniwersytetWarszawski,założonyw1818r.wKrólestwieKongreso-
wym,przeżywałwXIXw.burzliwedzieje,ściślezwiązanezlosemziempol-
skich.Zlikwidowanyw1832r.poupadkuPowstaniaListopadowego,odrodził
sięw1862r.jakoSzkołaGłównaWarszawska,byznowuzostaćzlikwidowany
w1869r.wramachrepresjipoPowstaniuStyczniowym.Powołanyw1870r.
namiejsceSzkołyGłównejCesarskiUniwersytetWarszawskimiałjużjęzyk
wykładowyrosyjskiiwykładalinanimwprzeważającymstopniuRosjanie.
WczasieewakuacjiKrólestwaPolskiegoprzezwładzerosyjskielatem1915r.
przeniesionotakżewgłąbRosji-doRostowanadDonem-równieżCesar-
skiUW.Wywiezionowówczasopróczwiększościpracownikówrównieżznaczną
częśćjegowyposażenia,pozaBibliotekąUniwersytecką
5
.Taostatniajednak,
mimoposiadaniaobszernegoksięgozbioru(610tys.woluminów),wznacznym
stopniuniebyłaprzystosowanadonowoczesnegoprocesunauczania,wtym
zwłaszczawymogówpolskiejuczelni6.Pozbawionatakżezostałazbiorówręko-
pisówiinkunabułóworazinwentarzy.
OdrodzenieUWjakopolskiej,choćniesamodzielnejjeszczeuczelninastą-
piłojesienią1915r.,wwynikuinicjatywypolskichelitskupionychwCentral-
nymKomitecieObywatelskim,zazgodąniemieckichwładzokupacyjnych,dla
którychtengestbyłelementempolitykizjednywaniapolskiegospołeczeństwa
3
Wtymmiejscupragnęmubardzoserdeczniepodziękowaćzainformacjęotychdoku-
mentachiwsparciewdecyzjiichwydania.DrTyszkiewiczniemógłzpowodówosobistychwziąć
udziałuwtejedycji,którejbyłinspiratoreminaturalnymuczestnikiem.
4DziejeUniwersytetuWarszawskiego1915-1945,red.P.M.Majewski,Warszawa2016.
5
OewakuacjiCesarskiegoUWzob.J.Schiller-Walicka,CesarskiUniwersytetWarszaw-
ski.Międzyedukacjąapolityką1869-1917,w:DziejeUniwersytetuWarszawskiego1816−1915,
red.T.Kizwalter,Warszawa2016,s.670-671.
6
M.P
.Deszczyński,UniwersytetWarszawskiwIIRzeczypospolitej,w:DziejeUniwersytetu
Warszawskiego1915-1945...,s.328-329.
