Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstęgaMöbiusajakotrajektoriaamerykańskiegomitu
17
Davidagodardowskiegofilmu,któryfunkcjonujewpowieścijakojej
wewnętrznymodel7.Cowartzauważa,iżzacierającgraniceprzed-
stawieniapomiędzyreprezentacjąwerbalnąafilmową,Americana
wyprzedzapowieśćThomasaPynchonaTęczagrawitacji(1973),
wktórejrzeczywistośćświataprzedstawionegoorazreprezentacji
filmowejwzajemniesięodzwierciedlająiprzenikają,skompliko-
wanastrukturaprzywodzinamyślmontażfilmowy,anastronach
książkipojawiająsięobrazydziurekwrodzajutych,jakieznajdują
sięnabrzegachkliszyfilmowej8.
DeLilloposługujesięsystememsymulakrów,gdziemanuskrypt,
filmiksiążkaodzwierciedlajążycieisiebienawzajem,podczasgdy
reprezentacjawerbalnaiobrazysłużąjakomaskaosobienazwanej
DavidBell9.SamBellprzyznajesiędopatologicznejkłamliwości,
coczynizeńniespolegliwegonarratoraidodatkowokomplikujein-
terpretacjępowieściDeLillo10.LeClairdodaje,iżnarratorBellnie
zdajesobiesprawy,żewjegohistoriiżyciejestlustrzanymodbiciem
życia11;tęniesamowitość(freudowskieunheimlich)możewszakdo-
strzecczytelnik,porównującperypetieDavidajakopracownikasieci
telewizyjnejzjegoprzygodamiwTeksasie.Wobydwusekwencjach
protagonista-narratoruczestniczywpatriarchalnymsystemiedomi-
nacji,spychającymkobietydoroliprzedmiotu,iwobydwuodniego
ucieka.
FabułaAmericanarozgrywasięwpóźnychlatach60.,alenar-
ratorbudujenarracjęzpunktubardzooddalonegowczasie,umiesz-
czonegowprzyszłościodległejoddatywydaniapowieści;zdaniem
LeClaira,możetobyćnawetokołoroku1999.Krytykzwracauwa-
gęnafakt,żemiejsce,wktórymprzebywaDavid,gdypiszeswoją
auto-amerykańską-biografię,jestrównieżokreślonebardzoenigma-
tycznie.Zoknaprotagonisty-narratorawidaćwybrzeżeAfryki–być
możemieszkaonnasamotnejafrykańskiejwyspie,abyodseparować
sięodswojejamerykańskiejmłodości12.
7LeClair,IntheLoop,s.36.
8DavidCowart,nForWhomBellTolls:DonDeLillo’sAmericana”,[w:]
CriticalEssaysonDonDeLillo,s.84.
9Cowart,nForWhomBellTolls”,s.84.
10LeClair,IntheLoop,s.36.
11Ibidem,s.48.
12Ibidem,s.36.
